Sus temt de draak maar half

In De draak en de rozentuin heeft Van Elzen het over architectuur, hedendaagse kunsten, de Chinese traditie en hoe ze al of niet het “regime” –zoals hij de Chinese communisten meestal noemt– hebben doorstaan. Dat levert interessant en aangenaam leesvoer op. Zijn verkenningen van het zich razendsnel transformerende Beijing behoren tot de boeiendste stukken van het boek: je leert immers hoe die stad door de eeuwen en decennia heen geëvolueerd is en waarom.
Van Elzen beschrijft hoe de drastische modernisering van de stad en de massieve kaalslag het sociale weefsel en hele woontradities wegvegen, maar erkent tevens dat China voor enorme huisvestingsuitdagingen staat. Ook zijn verkenning van het hoe en waarom van de hedendaagse Chinese kunst boeit.
Toch zijn er ook bedenkingen. Van Elzen staat dikwijls stil bij de gruwelen die de harde staat van communistisch China zijn burgers aandeed, denk maar aan de culturele revolutie. Hij formuleert daar terechte kritiek op, maar spreekt niet over de nadelen van een zachte staat zoals in India. India telt 300 miljoen ondervoede mensen; China kent nog maar weinig ondervoede mensen, terwijl het armer was dan India in de jaren veertig.
Mensenrechten zjin niet alleen burgerlijk en politiek en maar ook socio-economisch. Van Elzen noemt de vereenvoudiging van het schrift een blunder, een uitglijder, omdat daardoor 99 procent van bevolking afgesneden wordt van 3000 jaar Chinese literatuur. Ook dat lijkt wat eenzijdig, de keerzijde was immers dat veel meer mensen geletterd werden. Van Elzen hanteert bovendien al te makkelijk het containerbegrip van de Chinese cultuur of traditie zonder een poging te doen om die te definiëren.
De draak en de rozentuin door Sus van Elzen is uitgegeven door Atlas. 237 blzn. ISBN 978 90 450 0927 8