Taal als troost

Mariam, het hoofdpersonage van het boek en een onwettig kind van haar vader, is vijftien wanneer ze wordt uitgehuwelijkt aan de dertig jaar oudere Rasheed, een schoenverkoper uit Kabul die droomt van een zoon. Wanneer Mariam hem die niet kan schenken, hoopt hij dat de heel wat jongere Laila, die Rasheed later bij in huis neemt, dat wel kan. Aanvankelijk leidt dit tot een gespannen relatie tussen de twee vrouwen, maar door Rasheeds onmogelijke karakter groeit er een nauwe verbondenheid en solidariteit tussen de twee, als lotgenoten en elkaars troost in bange dagen. Die bange dagen zijn erg letterlijk te nemen, want terwijl de vrouwen samen proberen te overleven, wordt Kabul door bommen en granaten in puin gelegd.  
Het verhaalmotief van deze roman is niet bijzonder origineel en sommige karaktertekeningen en beschrijvingen neigen wel eens naar het cliché. Maar de beschrijving van het moment waarop Mariam voor het eerst een burqa over zich heen krijgt, laat je als lezer niet onberoerd. ‘Het verlies van de zijwaartse blik was zenuwslopend en ze hield niet van de verstikkende manier waarop de stof met de plooien erin telkens tegen haar mond viel. “Daar raak je wel aan gewend”, zei Rasheed. “Ik weet zeker dat je het op de duur zelfs aangenaam vindt.” (p.71) 
De opbouw van het verhaal volgt de historische en politieke geschiedenis van het land tussen 1974 en 2003, verteld in vier chronologisch op elkaar volgende delen. De titel, die op het eerste zicht vloekt met de grauwe realiteit, is een vers uit een gedicht van een Perzisch dichter uit de 17de eeuw en staat symbool voor de herinnering aan geluk.
Khaled Hosseini, die eerder bekendheid verwierf met zijn roman De vliegeraar, werkte in Afghanistan als arts voor de VN-Vluchtelingenorganisatie UNHCR. De bewogenheid voor wat zijn landgenoten doormaken, vormt dan ook de grondtoon van dit verhaal. Wellicht is ook voor Hosseini zelf de taal balsem op de wonden die hijzelf onder ogen heeft moeten zien.
Duizend schitterende zonnen door Khaled Hosseini is uitgegeven door De Bezige Bij. 392 blzn. ISBN 978-90-234-2606-6