Tabaksindustrie richt pijlen op Myanmar

Nu Myanmar na een halve eeuw militair bewind de deuren opent voor de wereld, dient zich een nieuwe dreiging aan: grote tabaksbedrijven die nieuwe markten zoeken.

  • CC buttim Een Myanmarese vrouw rookt een cheroot. Er wordt veel gerookt in Myanmar, maar minder dan 10 procent van de rokers rookt filtersigaretten. CC buttim

Een rokerige mist begroet bezoekers die binnenlopen in een van de theeshops in Rangoon (Yangon). Vaste klanten steken er gerolde sigaretten aan, die plaatselijk bekend staan als cheroots.

Elders in de belangrijkste stad van Myanmar verkopen handelaren goedkope, uit China gesmokkelde sigaretten aan automobilisten die staan te wachten voor verkeerslichten. Op straat liggen overal uitgespuugde resten pruimtabak.

Tabaksconsumptie is al een probleem in het verarmde Zuidoost-Aziatische land waar de wetgeving zwak is. Na jaren van isolatie willen veel Myanmarezen net zo ‘cool’ zijn als hun westerse leeftijdgenoten.

Sommige activisten stellen dat niet alleen de volksgezondheid in het land risico loopt, maar ook de rechten van sommige van de armste bewoners van Myanmar.

De kern van het probleem ligt in een belangenconflict binnen de regering. Het ministerie van Gezondheid wil maatregelen om roken te ontmoedigen, maar het ministerie van Handel wil graag de miljoenen dollars aan potentiële buitenlandse investeringen door multinationals binnenhalen, zegt Bungon Rithiphakdee, directeur van de Zuidoost-Aziatische Alliantie voor Tabakstoezicht.

Activisten beweren dat tussen een derde en de helft van de 60 miljoen inwoners van Myanmar tabak gebruikt. De meeste mensen gebruiken pruimtabak en cheroots. Filtersigaretten worden praktisch alleen in de steden gezien.

Ongeveer 45 procent van de bevolking van Myanmar is jonger dan 24 jaar en een belangrijke doelgroep voor tabaksfabrikanten.

Kansen

Slechts 9,2 procent van de rokers gebruikt filtersigaretten volgens het ministerie van Gezondheid. Voor buitenlandse fabrikanten ligt daar een kans om de verkoopscijfers op te krikken, die in rijkere landen dalen of stagneren.

De kankerafdeling van het belangrijkste ziekenhuis in Rangoon heeft het nu al druk. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schat dat één op de vijf sterfgevallen in Myanmar te wijten is aan roken.

Shane MacGuill, analist van Euromonitor, verwacht dat de sigarettenverkoop in het land in de komende vier jaar met 2 tot 3 procent per jaar stijgt.

De grootste tabaksfabrikant van China en de nummer vijf in de wereld, HongyunHonghe Tobacco Group, kan samen met zijn lokale partner 3 miljard sigaretten per jaar produceren. Het bedrijf zegt op zijn website “hooggekwalificeerde marketing- en salesmanagers” in dienst te hebben.

Het Brits-Amerikaanse American Tobacco, de op één na grootste tabaksfabrikant ter wereld, is van plan in de komende vijf jaar 50 miljoen te investeren en 400 extra mensen in dienst te nemen. Japan Tobacco International, wereldwijd de derde tabaksfabrikant, zegt al bezig te zijn met activiteiten in Myanmar, maar wilde daar geen commentaar over geven.

“Plaatselijke fabrikanten zijn geen partij. De buitenlandse tabaksbedrijven proberen in stilte de regio binnen te komen en zeggen tegen de overheid dat ze banen creëren”, zegt Judith Mackay, adviseur van de World Lung Foundation die onder meer strijdt tegen ziekten als tuberculose.

Reclameverbod

Myanmar ratificeerde het Raamwerkverdrag voor Controle op Tabak van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), maar de wetgeving wordt slecht gehandhaafd. Ook niet alle richtlijnen van de WHO zijn geïmplementeerd. Het gaat dan onder meer om afbeeldingen op sigarettenpakjes waarop gewaarschuwd wordt voor de gevaren van tabak en hoge accijnzen.

Roken in openbare gelegenheid is verboden sinds 2006, maar de boetes voor het overtreden van deze wet zijn verwaarloosbaar. Tabaksfabrikanten omzeilen het verbod op directe reclame in Myanmar door weeshuizen te sponsoren en geld te doneren voor onderwijs, zeggen activisten.

Ondanks de belofte om reclame niet te richten op jongeren, zijn de fabrikanten regelmatig te vinden op evenementen zoals popconcerten en festivals. Daar delen ze gratis sigaretten uit.

Rehan Baig, directeur van British American Tobacco Myanmar Ltd, zegt in een reactie dat het bedrijf zich alleen richt op volwassen rokers. “We houden ons aan de wet en verkopen een legaal product. Onze bedrijfsvoering is professioneel en verantwoordelijk. We respecteren lokale wetgeving en en gaan soms zelfs nog verder, door onze eigen Internationale Marketingprincipes te handhaven. Daar vallen ook restricties ten aanzien van activiteiten gericht op jongeren onder”, zegt Baig.

Landroof

In Myanmar zijn al veel geïmporteerde merken zoals Camel en Benson & Hedges te vinden. Die zijn echter drie keer zo duur als de plaatselijke variant. “In Myanmar zijn de productiekosten laag”, zegt YarZar Nyunt van de Internationale Unie tegen Tuberculose en Longziekten. “Buitenlandse merken kunnen veel goedkoper worden aangeboden als ze in Myanmar worden geproduceerd.”

De overheid maakt zich volgens hem niet zo veel zorgen over de volksgezondheid. “Eerst ging Myanmar open voor alcoholproducenten, en nu komen de tabaksfabrikanten.”

Producenten van alcoholische dranken hebben nauwe banden met de zakenelite in het land, die op zijn beurt weer banden heeft met de politiek, zegt hij.

Buitenlandse bedrijven die hun pijlen richten op Myanmar is het niet alleen te doen om nieuwe markten. Sommige bedrijven willen in het land tabak gaan verbouwen voor export naar andere Aziatische landen. Daarmee komt landbouwgrond die al jaren in handen is van Myanmarezen, in beeld bij sigarettenfabrikanten.

Mark Farmener, directeur van de Burma Campaign, een organisatie die tijdens het militaire bewind lobbyde om British American Tobacco Myanmar uit te krijgen, zegt dat veel boeren tijdens de dictatuur al land zijn kwijtgeraakt omdat de overheid er andere plannen mee had.
Volgens Farmener brengt de tabaksindustrie een reeks sociale en mensenrechtenproblemen met zich mee, zoals landroof en slechte arbeidsomstandigheden. “Mensen in Birma hebben werk nodig, geen kanker”, zegt hij. “Het is goed dat ze profiteren van investeringen, maar dat moeten geen investeringen zijn waar ze aan sterven.”

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.