Tegenstanders Moebarak kijken kat uit de boom

Enkele onafhankelijke activisten hebben de handschoen al opgenomen of ten minste doen uitschijnen dat ze zich kandidaat willen stellen. Maar de Moslimbroederschap, een officieel verboden organisatie maar wel de machtigste oppositiebeweging in het land, heeft nog geen kandidaat naar voren geschoven.

Presidentsverkiezingen waren tot hiertoe een formaliteit in Egypte. De kiezers kregen één naam voorgelegd, en konden met ja of neen stemmen. De voorbije vier verkiezingen luidde die naam Moebarak. In september krijgen de Egyptenaren waarschijnlijk de keuze uit verschillende kandidaten, al moet de grondwetswijziging die daarvoor nodig is, nog worden goedgekeurd door het parlement.

De regerende Nationale Democratische Partij heeft president Moebarak onlangs genomineerd voor een vijfde ambtstermijn. Tegenkandidaten zijn tot dusver de populaire Ayman Nour, die zich intussen wel voor het gerecht moet verantwoorden voor valsheid in geschrifte in verband met de erkenningsaanvraag voor zijn nieuwe partij Al-Ghad, en de socioloog en activist Saad Eddin Ibrahim.

De meeste oppositiepartijen hebben nog geen kandidaten aangekondigd. “Egyptische politici zijn nooit bezig geweest met de idee dat ze tegen de president zouden kunnen uitkomen”, legt Mounir Fakhry Abdel Nour uit, een parlementslid van de Wafd-partij. Dat is de grootste toegelaten oppositiebeweging in Egypte. Veel heeft Moebarak overigens niet te vrezen van tegenstanders uit die hoek. De erkende partijen hebben geen grote aanhang.

Anders is dat bij de Moslimbroederschap. De beweging, die al sinds de jaren 20 een belangrijke factor is in de Egyptische politiek, is officieel verboden, maar is enorm populair. Kandidaten van de Broederschap sleepten op 19 maart bijvoorbeeld 15 van de 24 zetels in het bestuur van de Egyptische advocatenbond in de wacht, een duidelijke aanwijzing van haar electorale slagkracht.

De Moslimbroederschap heeft voorzichtig gereageerd op het voorstel van Moebarak om verschillende kandidaten toe te laten bij de komende presidentsverkiezingen. De beweging loofde de president voor het initiatief, en Mehdi Akef, de voorman van de broederschap, verklaarde zelfs dat het “de plicht” is van alle Egyptenaren om Moebarak bij de komende verkiezingen te steunen. Later verbond hij daar wel de voorwaarden aan dat de overheid meteen met een aantal voorlopige hervormingen over de brug moet komen.

Volgens Mohammed Sayyed, de onderdirecteur van het openbare Al-Ahram Centrum voor Politieke en Strategische Studies, wil de broederschap confrontaties vermijden nu er belangrijke hervormingen voor de deur staan. Dat houdt in dat de beweging het niet laat aankomen op een tweestrijd met de president. De Broederschap mag wettelijk geen eigen kandidaat indienen, maar zou makkelijk een aanhanger het veld kunnen insturen die als onafhankelijke kandidaat opkomt.

Net als de meeste andere oppositiebewegingen gaat de Moslimbroederschap ervan uit dat de grondwetswijziging die nu wordt voorbereid, onvoldoende zal blijken om echte vrije en eerlijke verkiezingen mogelijk te maken. Kandidaten zullen bijvoorbeeld nog altijd de steun moeten hebben van een deel van het parlement, en dat is nog altijd voor 80 procent in handen van de regerende Nationale Democratische Partij. Bovendien komen de verkiezingen er al in september – te snel voor tegenstanders van Moebarak om een goede campagne op poten te zetten.

Als de grondwetswijziging er komt en de presidentsverkiezingen van september plaats bieden aan verschillende kandidaten, stuurt de Broederschap aan op een gemeenschappelijke kandidaat voor de hele oppositie. Alleen op die manier kan de oppositie de regeringspartij het vuur aan de schenen leggen en verdere hervormingen afdwingen, is de redenering.

Maar de Egyptische regering lijkt niet van plan zich onder druk te laten zetten. Op 27 en 30 maart maakte de politie in Caïro een einde aan twee grote betogingen voor meer democratie. De eerste betoging was georganiseerd door de Moslimbroederschap. Tientallen activisten werden gearresteerd, ook op andere plaatsen in Egypte. (PD)