Temperatuur meren stijgt dramatisch

De temperatuur van het meer stijgt met alarmerende snelheid. Volgens gegevens van het Bureau voor Milieubescherming in Baden-Württemberg, de Duitse deelstaat waar het meer ligt, steeg de watertemperatuur de afgelopen vijftig jaar met 0,3 graden per decennium.

Deze stijging van de watertemperatuur is een wereldwijd fenomeen, veroorzaakt door de klimaatverandering. Een recente studie, uitgevoerd door het Jet Propulsion Laboratory (JPL) van de Amerikaanse National Aeronautics Administration, bevestigt dat.

De studie, die in augustus werd gepubliceerd, analyseert de temperatuur van het oppervlaktewater van 167 meren wereldwijd. De gegevens voor de studie werden verzameld tussen 1985 en 2009.  Onderzoekers Philipp Schneider en Simon Hook ontdekten dat de watertemperatuur ‘s nachts in die 24 jaar gemiddeld steeg met 0,5 graden per tien jaar. In sommige meren steeg de temperatuur met 1,3 graden in tien jaar tijd.

Biodiversiteit

Het opwarmingsproces vertraagt de cyclische beweging in de waterlagen van de meren. Warm water is lichter en geneigd aan de oppervlakte te blijven. Het koude, zwaardere water blijft op de bodem. Tijdens de periode in het jaar waarin de oppervlaktetemperatuur daalt, komen de waterlagen in beweging en vermengen ze met elkaar. Daardoor worden zuurstof en voedingselementen in het meer verspreid.
 
Afhankelijk van de omvang van het meer, vindt die cyclus een of twee keer per jaar plaats. “Maar als het oppervlaktewater steeds warmer wordt en blijft, wordt die cyclus vertraagd of hij heeft helemaal niet meer plaats”, zegt Karsten Rinke, directeur van de afdeling Meren van het Duitse Hemholtz Centrum voor Milieuonderzoek.

Voor het leven op de bodem van het meer kan de vertraging van de cyclus fataal zijn. “Op den duur zal er geen zuurstof meer zijn onderin het meer, wat leidt tot de dood van vissen en andere soorten”, zegt Rinke.
 
Veel organismen stemmen bovendien hun metabolische processen op elkaar af - vis paait bijvoorbeeld in periodes waarin voldoende voedsel aanwezig is. “Veel van deze cycli worden aangestuurd door de temperatuur”, zegt Rinke. “Als de watertemperatuur stijgt, wordt dat systeem verstoord.”

Algen

Hogere temperaturen veroorzaken ook een ander probleem: de groei van algen. Als het water te warm is, groeien algen bijzonder snel. Binnen korte tijd kunnen ze grote delen van het water bedekken. Algen halen zuurstof uit het water, waardoor de problemen met de vertraagde cyclus verergerd worden.

“Warmer water trekt daarnaast vreemde soorten aan die de lokale voedselketen verstoren, plaatselijke soorten verjagen en de habitat uiteindelijk verwoesten”, zegt Rinke.

De stijgende watertemperaturen hebben consequenties die nog niet volledig te overzien zijn, zegt hij. Wat wel bekend is, is dat de biodiversiteit eronder lijdt, als natuurlijke processen verstoord worden door deze klimatologische veranderingen.