Thailand exporteert energiezorgen naar Laos

De Nam Ngun is een machtige zijrivier van de Mekong. De eerste dam op de Nam Ggung prijkt sinds 1975 op het wapen van Laos. Het arme land beschouwt stroom als een belangrijk exportproduct. Momenteel draaien er in Laos al acht waterkrachtcentrales en er zijn nog eens 75 nieuwe dammen met bijhorende waterkrachtturbines gepland. In maar liefst 18 van die projecten is Thailand de voorziene afnemer.

Energiehonger

Thailand, de economische locomotief van de Mekongregio, wil tegen 2015 over een bijkomend vermogen van 32.000 Megawatt beschikken. Daartoe worden in de eerste plaats in eigen lande nieuwe centrales gebouwd. Het ministerie van Energie heeft net zijn zegen gegeven over de bouw van vier nieuwe centrales met een gezamenlijk vermogen van 4.500 Megawatt.

Maar voor 5.000 Megawatt van het extra vermogen dat de Thaise regering nodig acht, moeten centrales in het buitenland zorgen. Thailand voert nu tussen één en twee procent van zijn totale stroomverbruik in, maar dat percentage zou in 2020 al oplopen tot negen procent. Bangkok kijkt daarvoor naar Maleisië en Birma, maar in de eerste plaats naar Laos.

De Thaise regering gaat ervan uit dat het stroomverbruik in Thailand de komende vier jaar met bijna zes procent per jaar zal toenemen. Critici noemen die cijfers overtrokken en vinden dat Thailand overinvesteert en met zijn buurlanden afspraken maakt over de aankoop van stroom die het land niet nodig heeft.

Overschatting

“De voorspellingen van het ministerie van Energie zijn berucht om hun partijdigheid en overschattingen”, zegt Tara Buakamsri van Greenpeace Zuidoost-Azië. “De negen officiële ramingen over het toekomstige energieverbruik die sinds 1993 werden gepubliceerd, vielen stuk voor stuk te hoog uit.”

“Door die systematische overschatting schept de regering een ongegrond gevoel van dringendheid om nieuwe centrales te bouwen”, vindt ook Chris Greacen, een energieexpert van de niet-gouvernementele organisatie Palang Thai in Bangkok.

Chris Greacen and Buakamsri zeggen dat de overschattingen veel te maken hebben met de rol van de officiële Thaise elektriciteitsmaatschappij EGAT. Die stelt het uitrustingplan op, maar heeft er tegelijk belang bij zoveel mogelijk stroom te verkopen. EGAT-medewerkers die zich toeleggen op energiebesparing, zijn in de minderheid.

Milieuactivisten beschuldigen de Thaise regering er ook van de sociale en ecologische kosten van elektriciteitsproductie te exporteren naar zijn buurlanden. Dat heeft nog meer voordelen. In het communistische Laos zal er bijvoorbeeld nooit even hard geprotesteerd worden tegen de bouw van een nieuwe stuwdam als in Thailand.

De Laotiaanse regering krijgt het verwijt dat het levensonderhoud van haar bevolking inruilt voor harde deviezen. Elke grote nieuwe dam betekent de verhuizing van duizenden boeren, terwijl ook vissers en de boeren stroomafwaarts nadelige gevolgen ondervinden.

De Wereldbank zegt dat de export van Laotiaanse stroom naar Thailand voordelig is voor beide landen. Thailand kan met de extra stoom zijn hoge groeitempo volhouden en het afgelegen noordoosten van stroom voorzien, terwijl Laos meer middelen krijgt voor de strijd tegen de armoede.