Thailand worstelt met opsporing islamitische militanten

De nieuwe verordening had de politie extra bevoegdheden moeten geven, zoals het recht om de telefoon van burgers af te luisteren zonder toestemming van de rechter en arrestanten langer in voorarrest te houden. Thailand heeft momenteel al vier wetten die politie en leger in noodsituaties extra bevoegdheden geven. Zo mag het leger huizen en bezittingen vernielen als de staat van beleg is afgekondigd. Dezelfde wet maakt het ook mogelijk om burgers twee weken in voorarrest te houden. Een andere wet geeft de politie de bevoegdheid de telefoon van verdachten af te luisteren.

Volgens de bekende mensenrechtenactivist Somchai Homlaor worden de huidige wetten misbruikt. Verdachte moslims zouden tijdens hun voorarrest mishandeld worden om informatie los te krijgen. Dat gebeurt niet alleen in het zuiden, maar in het hele land, aldus Somchai.

Ook de Asian Human Rights Commission (AHRC) in Hong Kong maakt melding van marteling van arrestanten. De organisatie zegt in een verklaring die ze eind november uitgaf, dat vijf arrestanten in een politiebureau in Tanyong in de zuidelijke provincie Narithiwat werden geslagen, gewurgd en geëlektrocuteerd. Ook zouden politieagenten over hen heen hebben geürineerd.

Tot nu toe kwam het tot geen enkele rechtszaak, omdat de Thaise autoriteiten er niet in slaagden om bij ook maar één arrestant de verdenking van militante activiteiten hard te maken. De politie levert niet voldoende bewijs, zegt Somchai.

De mensenrechtensituatie in Thailand achtervolgt Thaksin al sinds zijn Thai Rak Thai partij in januari 2001 met overweldigende meerderheid de parlementsverkiezingen won. De manier waarop de overheid burgers aanpakt die worden gezien als een bedreiging voor de samenleving, is een van de belangrijkste punten waarop de regering wordt aangevallen.

Vorig jaar besloot de regering in een tien maanden durende campagne de strijd met de drugshandel aan te binden. In die periode werden naar schatting 2.500 burgers vermoord. Volgens de regering vielen de meeste doden bij gevechten tussen de politie en drugsbendes. Mensenrechtenorganisaties, inclusief Amnesty International, hebben een andere lezing van het verhaal. Volgens hen heeft de overheid de politie de bevoegdheid gegeven om met scherp te schieten op drugshandelaren en koeriers. Dat zou geleid hebben tot honderden standrechtelijke executies.

Soortgelijke beschuldigingen van misdragingen door de politie, klinken in het islamitische zuiden van Thailand. Niet alleen mensenrechtenorganisaties, maar ook vice-premier Chaturon Chaisaeng stelde de kwestie dit jaar aan de orde. Wangedrag van de politie is een van de oorzaken van het toegenomen geweld in het zuiden, zei Chaturon in april. Moslims in het zuiden durven geen aangifte meer te doen van misstanden, omdat ze bang zijn als verdachte worden gezien en mishandeld worden.

Sinds januari vielen bij gewelddadigheden in het zuiden van Thailand vijfhonderd doden. Onder de slachtoffers waren burgers, boeddhistische monniken, dorpsleiders, overheidsfunctionarissen, politieagenten en militairen. In april werden meer dan honderd moslimjongeren die politie- en legerposten aanvielen, gedood. In oktober kwamen 78 opgepakte demonstranten door verstikking om het leven, toen ze werden vervoerd in legertrucks.

Thailand is grotendeels boeddhistisch, met een islamitische minderheid in het zuiden. De moslims in het zuiden profiteren nauwelijks mee van de economische opbloei in het noorden en ze voelen zich gediscrimineerd en genegeerd. Het escalerende geweld dreigt de sociale structuur die de boeddhisten en moslims in de regio bij elkaar houdt, te ontwrichten. Zowel boeddhisten als moslims voelen zich bedreigd omdat ze wederzijdse wraakacties vrezen. Als gevolg van het harde politieoptreden heeft een islamitische strijdgroep uit het zuiden gedreigd aanslagen in de hoofdstad Bangkok. Ook heeft de militante groepering boeddhisten in het zuiden opgeroepen de regio te verlaten.

De drie zuidelijke provincies Narithiwat, Yala en Pattani waren vroeger onderdeel van het koninkrijk Pattani, dat in 1902 geannexeerd werd door Siam, het huidige Thailand. (JS)