Thaise premier staat voor zwaarste uitdaging

De tien leden van de Associatie van Zuidoost-Aziatische Naties (Asean) bemoeien zich doorgaans niet met elkaars binnenlandse aangelegenheden. Maar Cambodja is deze week van deze heilige regel afgeweken. Het bezorgde de voormalige Thaise premier Thaksin Shinawatra dinsdag een warm welkom. Thaksin is nu economisch adviseur van de Cambodjaanse premier Hun Sen.
De populaire Thaksin werd in 2006 aan de kant geschoven na een militaire coup. Hij ging in ballingschap omdat de Thaise justitie hem tot twee jaar cel veroordeeld had.
Thailand reageerde door zijn ambassadeur uit Cambodja terug te roepen. Het herriep het akkoord tussen beide landen om de olie- en gasvoorraden in de Golf van Thailand te exploreren en verklaarde dat alle banden tussen beide landen herbekeken zouden worden.
Cambodja riep ook zijn ambassadeur uit Thailand terug en deed de temperatuur nog verder dalen door een belangrijke Thaise diplomaat in Phnom-Penh persona non grata te verklaren en een andere Thailander van spionage te beschuldigen.
Cambodja wijst erop dat Thaksin “op een overweldigende en democratische manier verkozen was door het Thaise volk.” De huidige premier Abhisit Vejjajiva kwam in december vorig jaar aan de macht na een controversiële gerechtelijke beslissing die de Thaksin-gezinde regering aan de kant schoof. Het machtige Thaise leger regelde dan een akkoord – en lokte daarbij parlementsleden met geld – om de nieuwe coalitie een meerderheid te bezorgen in het parlement.

Geen slechter moment

Voor de relatief onervaren Abhisit kon het conflict met Cambodja op geen slechter moment komen. De Thaise premier is dit jaar voorzitter van de Asean. Hij gebruikte twee bijeenkomsten van Aseanleiders om zich het imago van modern, toekomstgericht leider aan te meten. In zijn toespraken benadrukte hij het belang van democratie en mensenrechten. Op beide bijeenkomsten regelde hij ontmoetingen tussen Aseanleiders en vertegenwoordigers van de civiele maatschappij. Het leverde hem krediet op bij de ngo’s.
Maar niet alle Aseanregeringen zijn onder de indruk. De ontmoetingen met de civiele organisaties liggen nog steeds gevoelig. Thailand krijgt het verwijt dat het zich niet aanpast aan de Aseantraditie om allemaal één lijn te trekken.
“Er was een afspraak vóór de Aseantop dat alle regeringen inspraak zouden krijgen in de keuze van de vertegenwoordigers van de civiele maatschappij, maar juist vóór de bijeenkomst zeiden de Thailanders dat hun buitenlandministerie niet zou meedoen aan het selectieproces”, zegt een Zuidoost-Aziatische diplomaat die anoniem wil blijven. “Daarmee werden andere landen die zich wel aan de oorspronkelijke overeenkomst hadden gehouden, voor schut gezet.”
Ook Abhisits pogingen om zich tot de stem van de democratie en mensenrechten op te werpen, vallen slecht. “Thailand is Indonesië niet, waar de huidige leider tweemaal verkozen is”, zegt de diplomaat. “Ook de vrijheid van meningsuiting in Thailand staat ter discussie omdat de censuur op internet groeit.”