Thomas Leysen: ‘Weinig of geen groei in rijke landen'

Dat bleek tijdens de MO*lezing van Ann Pettifor over de Green New Deal van maandag van 15 juni. Leysen stelde eerst dat de financiële crisis en het afbetalen van de schulden waaronder vele rijke landen gebukt gaan, sowieso al tot gevolg zal hebben dat ze minder zullen kunnen consumeren en dat de economie er dus minder snel zal groeien.
Later op de avond vond Ann Pettifor dat de rijke landen gewoon geen economische groei meer moeten hebben, dat daar om milieuredenen geen ruimte meer voor is. Leysen leek haar daarin goeddeels te volgen. ‘Er zal inderdaad geen of weinig groei zijn in de rijke landen. Dat is noodzakelijk opdat de ontwikkelingslanden kunnen groeien.’

Minder groeien

Daarover verder ondervraagd, bevestigde Leysen deze voor een VBO-leider toch opmerkelijke stellingname: ‘Ik zeg niet dat er helemaal geen groei meer kan zijn maar we zullen minder groeien dan de voorbije jaren.’ Vermits we de voorbije jaren maar groeiden met 2 tot 3 procent, spreekt Leysen dus over een groei van hooguit 1 procent, mogelijks een nulgroei. ‘Dat zal ook loonmatiging van de werknemers vereisen’, voegde Leysen er nog aan toe.
Op de MO*lezing lichtte de Britse auteur en activiste Ann Pettifor toe wat de denkgroep die de term ‘Green New Deal’ een jaar geleden introduceerde onder die deal verstaat, en vooral op welke diepgaande manier de financiële sector moet worden hervormd om hem mogelijk te maken. De sector dient helemaal heringericht te worden op het mogelijk maken van massale groene investeringen: dat veronderstelt lage intresten en goedkoop krediet die echter enkel mogen gebruikt voor groene duurzame investeringen in de reële economie, en niet voor de spelletjes waarmee de financiële sector zich rijk gokte de voorbije decennia.
‘Dat vereist dan weer dat de overheid, onder andere via de centrale banken, ook lange termijnkredieten erg goedkoop maakt, en vervolgens de kredietverlening van dichtbij bewaakt.’ Dat alles veronderstelt ook dat overheden opnieuw politieke autonomie verwerven en niet meer tegen elkaar kunnen uitgespeeld worden door de financiële markten, wat dan weer een beperking van de kapitaalbewegingen inhoudt.

Pijnlijke zaak voor New York en Londen

Thomas Leysen, voorzitter van het Verbond van Belgische Ondernemingen en van Umicore, vond dit allemaal te ver gaan. Hij stelde dat hij met Umicore nog altijd vrij makkelijk  krediet krijgt. Waarop Pettifor reageerde dat hij het daarbij had over kredieten op de relatief korte termijn maar veel groene investeringen gaan over de lange termijn. Leysen erkende wel dat de financiële sector de komende jaren sterk moet en zal krimpen, en dat dit voor steden als New York en Londen die leefden van de geldsector, een pijnlijke zaak wordt.
Volgens hem is het belangrijk dat er veel meer transparantie in het geldwezen komt, en duidelijker regels. De financiering van een Green New Deal kan voor Leysen wel bevorderd worden door de oprichting van een Groene Bank die bijvoorbeeld zijn kapitaal of een deel ervan zou kunnen halen uit de verkoop van emissierechten. Zo’n Groene Bank zou in overheidshanden kunnen zijn of privaat, het belangrijkste is dat hij goedkope lange termijn kredieten verschaft voor groene investeringen. Ann Pettifor vond zo’n Groene Bank een goed idee, maar slechts een eerste stap: ‘er is veel meer nodig dan dat.’