Tien jaar privatiseringen onder de loep

De Argentijnse regering wil het privatiseringsproces van de jaren negentig onderzoeken en kijken of de bedrijven die de taken van de overheid overnamen, hun verplichtingen nakomen. Daarmee komt ze tegemoet aan een oude eis van vakbonden en consumentenorganisaties, die stellen dat de geprivatiseerde nutsbedrijven de consumenten beduvelen en contractbreuk plegen. Analisten vrezen dat het onderzoek een doos van Pandora zal openen.


De contracten die werden afgesloten bij de verkoop van de overheidsbedrijven moeten opnieuw onderzocht worden. Dat wordt een titanenwerk, want de privatiseringsgolf in Argentinië, die begon in 1989, was geen kleinschalige operatie. Op tien jaar tijd droeg de Argentijnse staat zijn olie-, gas-, telecom-, elektriciteits- en waterbedrijven over aan de privé-sector. Ook de spoorwegen, de metro, de luchthavens, de zeehavens en een deel van de gezondheidszorg werden geprivatiseerd. Het bracht de federale overheid 19,4 miljard dollar en de provincies 4,4 miljard dollar op. Die winst voor de Argentijnse schatkist is een stuk lager dan wat privatseringen in Mexico (31,7 miljard) en Brazilië (71,1 miljard) in dezelfde periode opbrachten. Een pijnlijke vaststelling, vooral nu de Argentijnse staatskas meer dan leeg is door de economische crash.

De nieuwe Argentijnse regering wil onderzoeken wat er is fout gelopen en gaat de contracten die destijds werden opgesteld opnieuw onderzoeken. Ze wil kijken of de concessionarissen zich hebben gehouden aan hun plichten, een eis die de Argentijnse consumentengroepen en de oppositie al jaren formuleren. Als de resultaten van de doorlichting bekend worden gemaakt, zal de Argentijnse bevolking zich een beter beeld kunnen vormen van de economische en sociale effecten van de privatiseringen, zegt Néstor Litter, een lid van het Consumentenforum, de koepel van de Argentijnse consumentenorganisaties. De evaluatie wordt uitgevoerd door een commissie waarin vertegenwoordigers van de regering, de bedrijven en de consumentenorganisaties zetelen.

De privatiseringen gebeurden aan een hels tempo (meeste bedrijven werden verkocht tussen 1990 en 1994) omdat er een economisch rampscenario dreigde. Aan het eind van de jaren 80 was Argentinië in de greep van een economische crisis die begonnen was tijdens de militaire dictatuur (1976-1983). In 1988 moest het land zelfs een tijd lang de afbetaling van zijn buitenlandse schulden staken. Carlos Menem (1989-1999) trad aan en onderwierp het land aan een economische shocktherapie. Menem ging gretig in op de vraag van de economische elite, de schuldeisers, de Wereldbank en het Internationaal Muntfonds om de verlieslatende overheidsbedrijven te privatiseren. Om de crisis op te lossen kreeg Menem een volmacht van het parlement om overheidsbedrijven te verkopen en obligaties uit te schrijven. Menem stelde zich erg gewillig op tijdens de onderhandelingen - zo nam de overheid voor 20 miljard dollar schulden over van verkochte nutsbedrijven.

Volgens een studie van de Latijns-Amerikaanse Faculteit voor Sociale Wetenschappen (FLACSO), speelde de privatisering sterk in de kaart van economische elites die tijdens de dictatuur macht en invloed kregen. De Argentijnse consument werd het slachtoffer van prijsverhogingen en concessiecontracten die steeds opnieuw afgezwakt werden.

Er zijn veel fouten en illegale zaken gebeurd tijdens de privatiseringsgolf, zegt Claudio Lozano, een econoom van de vakbond CTA. Ik hoop dat het onderzoek de tarieven van de geprivatiseerde nutsbedrijven onder de loep neemt. Die tarieven stegen tijdens de jaren negentig gestaag ondanks het feit dat de inflatie in Argentinië stabiel bleef. De nutsbedrijven pasten hun tarieven aan volgens de inflatie in de Verenigde Staten.

De nieuwe Argentijnse president lijkt minder inschikkelijk voor de geprivatiseerde bedrijven dan zijn voorgangers. Nestor Kirchner kondigde kort na zijn aantreden op 25 mei aan dat hij de contracten met de bedrijven die tol heffen op de nationale snelweg, niet wil verlengen. Het bedrijf is er niet in geslaagd 65 procent van de infrastructuurwerken te financieren - één van de voorwaarden in het contract. Kirchner zegde ook de groep Aeropuertos Argentina 2000 (AA2000) de wacht aan. Die holding staat voor 102 miljoen dollar in het krijt bij de overheid omdat ze al twee jaar geen concessiepremie meer betaalde aan de Argentijnse staat. Kirchners voorganger Eduardo Duhalde werkte soepele voorwaarden uit voor AA2000, maar Kirchner wil dat de holding zijn oude verplichtingen gewoon nakomt.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.