Toneelschrijfster roept op tot actie in Darfur

Terwijl de vreselijke beelden over de slachting in Darfur blijven
binnenstromen heeft een toneelschrijfster een groep experts, overlevenden,
kerkleiders en diplomaten opgetrommeld om na te denken over de vraag hoe een
genocide anno 2006 nog steeds kan plaatsvinden.
In de vroege jaren negentig werd de aandacht van toneelschrijfster Catherine
Filloux getrokken door een toneelstuk in Californië over 150 Cambodjaanse
vrouwen. De vrouwen kampten met psychosomatische blindheid nadat ze de
wreedheden van de Rode Khmer, de militaire tak van de Communistische Partij,
hadden moeten aanschouwen.

De volgende vijf jaar verzamelde Filloux getuigenissen van Cambodjaanse
vrouwen in het St. Rita’s Centre for Immigration and Refugee Services in de
Bronx. Het resultaat was het stuk ‘Eyes of the Heart’. Ze bleef daarna
actief als lerares Engels in St. Rita’s Centre. “Na verloop van tijd
begonnen de Bosniërs te komen en daarna de Albanezen”, zegt Filloux. “De
Cambodjanen werden minder belangrijk in de ogen van de wereld. Genociden
bleken een soort wegwerpfenomeen.”

“Zoals Lemkin zegt volgen de genociden zichzelf op met een biologische
regelmaat”, zegt Filloux. Raphael Lemkin, een Pools advocaat, creëerde in
1943 het woord “genocide” en lag in 1951 aan de basis van de V.N-conventie
over Preventie en Bestraffing van Genociden. Hij smeekte in 1939 zijn
familie om Polen te ontvluchten, maar ze bleven. Behalve zijn broer heeft
niemand de Holocaust overleefd. Lemkin leefde de rest van zijn leven in de
Verenigde Staten. “Lemkin is een man die hier naartoe kwam omdat hij dacht
dat Amerika iets aan genociden kon doen”, zegt Filloux.

Aan ‘Lemkin’s House’, het recentste toneelstuk van Filloux dat aan een re-
run begonnen is op Broadway, wordt telkens een reeks discussiefora
gekoppeld. Een indrukwekkende lijst sprekers neemt deel aan de
paneldiscussies en beantwoordt vragen uit het publiek. Filloux kwam op dat
idee nadat ze in 2001 ‘Photographs from S-21’ presenteerde in Cambodja.
“Mensen bleven hangen na het stuk, sommigen huilend en ze wilden praten”,
zegt ze. “Ik kwam tot het besef dat theater een gedepolitiseerde plaats is
waar mensen zich vrij kunnen voelen om hun verhalen te vertellen.”

Voor Lemkin’s House bouwde ze verder op dat idee. In het stuk komt Lemkin
weer tot leven en vraagt hij zich af of al zijn inspanningen iets opgebracht
hebben. Hij krijgt ook het bezoek van slachtoffers en daders van enkele
hedendaagse genociden.

Tijdens een recente opvoering van Lemkin’s House nam pater Michael Lapsley,
een Angelicaanse priester en stichter van het Instituut voor Healing of
Memories in South Africa, het woord. Tijdens de strijd tegen apartheid
verloor hij een hand en een oog toen hij een anonieme bombrief ontving.
“Toen we onze overwinning in Zuid-Afrika vierden nam heel de wereld deel aan
het feest”, Aldus Lapsley. “De hele wereld keek weg toen Rwanda leed. Het is
toepasselijk om dit stuk in New York te presenteren. Toen New York leed,
leefde de hele wereld mee. Toen Rwanda leed, keek New York weg.”

Een ander panellid is mensenrechtendeskundige Ruti Teitel. “Heeft het enig
verschil gemaakt?”, vraagt ze zich af. “Een woordenschat, een discours
hebben, de mogelijkheid hebben om het Witte Huis te zeggen dat er een
genocide aan de gang is, doet er zeker toe. Lemkin gaf ons een woordenschat,
het discours geeft de basis om tot actie over te gaan.”

“Lemkin gaf nooit het geloof in woorden op”, Aldus Filloux. “Enkel politieke
wil kan het verschil maken. Als er genoeg mensen signaleren dat we iets niet
kunnen laten gebeuren, dan zal er iets veranderen”. Filloux, geboren uit
Franse en Argentijnse ouders, deelt Lemkins geloof in de kracht van woorden.
“Woorden maken ons menselijk”, zegt Filloux. “Lemkin leeft
nog altijd omdat
de woorden van zijn wet nog bestaan.”

Filloux’ volgend project bevat een operatekst voor een muziekstuk ‘Where
Elephants Weep’ door een Cambodjaanse overlevende van de Rode Khmer, Him
Sophy. De met awards bekroonde schrijfster werkt ook aan een stuk over
orkaan Katrina dat op de tweede verjaardag van de orkaan in New Orleans in
première zal gaan.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.