Tsjechis che premier rakelt WO II weer op

De Tsjechische premier Milos Zeman ligt zwaar
onder vuur in buurlanden Oostenrijk en Duitsland. Zijn provocerende
uitspraken over de etnische Duitsers die na WO II uit Tsjechië gedeporteerd
werden, zijn daar niet vreemd aan. Zeman noemde hen de vijfde kolonne van
Hitler en verraders die blij mochten zijn nog te leven.


In augustus 1945 verloren meer dan twee en een half miljoen Sudeten-Duitsers
hun Tsjechoslovaaks staatsburgerschap. Hun eigendommen werden geconfisqueerd
en ze werden het land uitgezet. Met die uiterst harde maatregelen bestrafte
toenmalig president Eduard Benes de vermeende collectieve schuld van de hele
Tsjechisch-Duitse bevolking. De Benes-decreten werden door de Geallieerden
op de vredesconferentie van Potsdam formeel goedgekeurd, en staan ook
vandaag nog in de Tsjechische wetboeken.

De uitspraken van Zeeman leidden tot scherpe reacties in Duitsland en
Oostenrijk - het bezoek van kanselier Schröder aan Praag, voorzien voor 22
tot 24 maart, werd net niet afgeblazen.Maar de Tsjechische premier ziet geen
reden om zich te verontschuldigen. Wel heeft hij zijn Duitse en Oostenrijkse
collega’s een brief gestuurd om zijn opmerkingen te verduidelijken en wil
hij een gebaar stellen om anti-fascisten aan beide zijden te eren. Voor hem
loopt de scheidslijn niet tussen Tsjechen en Duitsers of Sudeten-Duitsers,
maar tussen collaborateurs en strijders tegen het totalitarisme.

De Benes-decreten liggen in Tsjechië erg gevoelig, en met de Tsjechische
parlementaire verkiezingen in het vooruitzicht (juni) is de profileringdrang
van Zeman groot. Hoewel veel Tsjechen de provocatieve toon van Zeman
afkeuren, staat meer dan zeventig procent van hen achter de inhoud van zijn
uitspraken.

Achter de heisa schuilt echter meer dan louter plaatselijke electorale
motieven. Ook de evoluerende diplomatieke verhoudingen met Duitsland en
Oostenrijk spelen een belangrijke rol in de ruzie. Volgens politiek analist
Jaroslav Huk vormen Oostenrijk en Duitsland voor Tsjechië niet langer een
diplomatieke eenheid. Terwijl de hartelijke relatie tussen de Tsjechische
Republiek en Oostenrijk sinds 1990 volledig verzuurd is, zijn de
betrekkingen met Duitsland een stuk warmer geworden. Zo hebben Tsjechië en
Duitsland in 1997 een Verzoeningsverklaring ondertekend, waarin onder meer
werd overeengekomen geen politiek garen te spinnen uit het oorlogsverleden.
Met Wenen bleek zo’n overeenkomst niet mogelijk.

Het recente gehakketak tussen Zeman en Jörg Haider van de Oostenrijkse
extreemrechtse Vrijheidspartij (FPÖ) rond de Tsjechische kernreactor in
Temelin, aan de Oostenrijkse grens, heeft de situatie er niet op verbeterd.
Via een petitie met bijna een miljoen handtekeningen eiste Haider de
sluiting van de vermeend onveilige reactor. Zeman beweerde toen dat het
Haider niet om de reactor ging, maar om de ongewenste toetreding van
Tsjechië tot de Europese Unie, en vergeleek de petitie met een
nazi-referendum ten gunste van de Anschluss, de Duitse annexatie van
Oostenrijk.

De eventuele toetreding van Tsjechië wordt wel vaker als wapen in de
woordenoorlog gebruikt. Vorige week nog zei Edmund Stoiber, de conservatieve
kandidaat voor het Duitse kanselierschap, dat het in het kader van de
oostwaartse uitbreiding van de Europese Unie onaanvaardbaar is dat de
Tsjechische premier de Sudeten de vijfde kolonne van Hitler noemt. De
Tsjechische premier moet nog veel leren om tot Europa toe te treden
waarschuwde Stoiber fijntjes. In 1999 nam het Europees Parlement een
resolutie aan die op de afschaffing van de Benes-decreten aandringt.

Volgens politiek analist Pehe, voormalig adviseur van president Vaclav
Havel, wil Tsjechië heel graag bij de Europese Unie, maar is de afschaffing
van de decreten in Tsjechië politieke zelfmoord. De Tsjechen beseffen nog
altijd niet dat excuses voor de collectieve schuldtoewijziging van ‘45
noodzakelijk zijn. Havel heeft het wel geprobeerd na de val van het
communisme in 1990, maar werd hij snel teruggefloten, aldus Pehe.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.