Turkije en Koerden op ramkoers

Na een reeks aanslagen van de Koerdische Arbeiderspartij PKK, waarbij de voorbije weken in totaal meer dan twintig Turkse soldaten en burgers werden gedood, kwam de Turkse regering onder zware druk te staan om de rebellen in de grensstreek een halt toe te roepen.
Tegen de wil van de Verenigde Staten en ondanks de uitdrukkelijke vraag van de Irakese premier Nouri al-Maliki om te opteren voor onderhandeling en samenwerking, keurden gisteren 507 van de 550 Turkse parlementsleden de motie voor eventuele militaire actie goed. Slechts 19 stemden tegen. 
Toch zegt Mesut Yegen, sociologieprof aan de Technische Universiteit van Ankara, dat de AKP van president Gül en premier Erdogan tegen de militaire optie is. ‘Het hernieuwde geweld heeft de ontwikkelingsoptie van de AKP en de voorstellen van de pro-Koerdische partij DTP van tafel geveegd. Nu wordt het debat weer gemonopoliseerd door de havikken aan beide kanten: het Turkse leger en de PKK.’

Liefst zonder wapens

De Turkse premier Erdogan beseft dat een militaire operatie in het Koerdische noorden van Irak voor grote problemen zou kunnen zorgen. Een openlijk conflict zou zich waarschijnlijk niet beperken tot een strijd met de 3500 Koerdische strijders in de grensstreek alleen, maar kan uitmonden in een strijd met de veel beter georganiseerde Iraaks-Koerdische peshmerga’s.
Deze Koerdische strijdkrachten zijn naar schatting met 200.000 en hebben een groot deel van Zuid-Koerdistan van geweld weten te vrijwaren na de Amerikaanse inval in Irak in 2003.
Mede op vraag van de Irakese premier Nouri al-Maliki, beloofde Erdogan om pas over te gaan op militaire acties ‘als het écht nodig is’. Beide leiders willen eerst op zoek gaan naar een oplossing zonder wapens. Al-Maliki benadrukte het belang van onderhandeling en samenwerking en is naar eigen zeggen bereid er mee voor te zorgen dat er niet langer terroristische aanslagen  gepleegd kunnen worden vanuit zijn land.
Turkse autoriteiten wijzen er op dat recente diplomatieke maatregelen geenszins de aanslagen van de voorbije weken, met twintig doden als gevolg, hebben kunnen voorkomen. 
Turkse operaties in het noorden van Irak zijn overigens niet nieuw. Noord-Irak is een van de meest strategische en olierijke gebieden in het Midden-Oosten en al voor de eerste Golfoorlog in 1991 probeerde Turkije invloed te krijgen over de regio. 

Spanningen met VS

De ongerustheid van president Bush over een mogelijke inval van Turkije in Irak valt bij premier Erdogan niet in goede aarde. ‘De VS hebben ook aan niemand de toestemming gevraagd om Irak binnen te vallen, dus moeten ze ons nu geen advies geven’, zo klonk het.
De relaties tussen de Verenigde Staten en Turkije zijn behoorlijk verzuurd nadat een commissie in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden een resolutie had gestemd waarin de massamoord op Armeniërs in het Otttomaanse Rijk als volkerenmoord wordt erkend.

VN waarschuwt voor vluchtelingencrisis

Het noorden van Irak is tot nog toe een van de rustigste regio’s van het door oorlog geteisterde land. Veel Irakezen hebben er hun toevlucht gezocht. ‘Een militaire operatie van Turkije zou desastreuze gevolgen hebben voor de vluchtelingencrisis in het land, die nu al de ergste in sinds 1940’, zo zei Antionio Guterres, hoofd van de VN-vluchtelingenorganisatie.