Twee jaar Thaksin: gebeiteld als nooit tevoren

Sinds begin dit jaar rollen kaderleden van de oudste en belangrijkste oppositiepartij vechtend en kibbelend over de voorpagina’s van de Thaise kranten. Aanleiding voor de onenigheid is de opvolging van partijleider en ex-premier Chuan Leekpai in april. De twee kemphanen die hem willen opvolgen, delen de partij in twee kampen. De veteraan Banyat Bantadtan heeft de steun van de oude garde. Zijn tegenstander, de blitse Abhisit Vejjajiva, heeft de jeugd op zijn hand.

De Democraten zijn gereduceerd tot een partij zonder agenda, net op het moment dat ze een politieke factor van formaat moeten zijn. Als de Democratische Partij zich niet snel herpakt, zal Thaksin een nieuwe mijlpaal bereiken in zijn politieke carrière. Hij kan de eerste Thaise premier worden die het vier jaar volhoudt. De laatste 50 jaar kende Thailand 20 premiers, 16 nieuwe grondwetten en 17 militaire coups.

Thaksins voorgangers stonden aan het hoofd van fragiele regeringen met bonte coalities en krappe meerderheden. Door interne spanningen en corruptieschandalen hielden ze het nooit lang vol. Misschien zingt de huidige premier de ambtstermijn helemaal uit. Sinds de zakentycoon zijn Thai Rak Thai partij op 6 januari 2001 naar de grootste parlementaire meerderheid in de vaderlandse geschiedenis leidde, is Thaksins politieke gewicht enkel toegenomen. Dankzij de hulp van kleinere partijtjes heeft zijn regering nu 364 van de 500 zetels in het halfrond. De Democratische Partij heeft er 132 en is daarmee de grootste oppositiepartij.

Thai Rak Thai blaakt van zelfvertrouwen. Er is geen enkele partij die ons aankan, meent woordvoerder Pimuk Simaroj, een parlementariër uit Bangkok. Onafhankelijke waarnemers en ook enkele van de grootste criticasters van de premier zijn het daarmee eens. De kaars van de Democratische Partij is aan het uitdoven, zegt David Streckfuss, een Amerikaanse academicus die zich specialiseert in de politieke wetenschappen. Ook voor Sunai Phasuk van het Forum-Asia, een mensenrechtengroep in Bangkok, wordt het steeds duidelijker dat de grootste oppositiepartij er een rommeltje van maakt en geen vuist kan ballen tegen de TRT.

Twee jaar Thaksin heeft enkele verregaande hervormingen opgeleverd: de Thaise bureaucratie wordt sinds september grondig hertekend en er wordt fors geïnvesteerd in het platteland. De dure hervormingen - 1,5 miljard baht (33 miljoen euro) om het aantal ministeries op te trekken van 14 tot 20, een lening van 1 miljoen baht (22.155 euro) voor maar liefst 78.000 dorpen én een uitstel van betaling voor boeren met zware schulden - hebben veel Thai gelukkig gemaakt. Afgelopen weekend kondigde de premier nog een plan aan om één miljoen betaalbare huizen te bouwen. Maar waarnemers voorspellen dat Thaksins kwistige en populistische beleid het land duur te staan zal komen.

Voor zijn derde ambtsjaar rekent Thaksin opnieuw op een forse economische groei. Thailand haalde vorig jaar een bnp-cijfer van vijf procent. Voor 2003 rekent de premier op een groei van zes tot zeven procent, zo verklaarde hij zaterdag op zijn wekelijks radioprogramma.

Voorlopig dus geen wolkje aan de politieke hemel voor Thaksin. Maar het politieke klimaat kan snel omslaan, weet Kraisak Choonhavan, de voorzitter van de commissie Buitenlandse Zaken van de senaat. Deze regering zal zichzelf vernietigen net als alle voorgaande. Het is altijd al zo geweest en de premier heeft geen reden om te denken dat het voor hem anders zal zijn. Deze regering gehoorzaamt aan economische wetten. Van zodra het geld op is, is het gedaan. Streckfuss, de Amerikaanse academicus, is het daarmee eens: Thaksin moet zich zorgen maken over zijn eigen partij, want het geld raakt ooit op en daarmee ook de loyauteit aan de TRT. Ook buiten het parlement verzetten steeds meer academici en activisten zich tegen de autoritaire regeerstijl van Thaksin. Hij laat ngo’s, activisten en academici maar tieren en luistert naar niemand, zegt Streckfuss. Het kan hem zuur opbreken.