Twijfel over sociale erfenis van WK en Spelen in Brazilië

De grote infrastructuurwerken voor het WK, dat in meerdere steden plaatsvindt, en de Spelen, die in Rio de Janeiro plaatsvinden, weerspiegelen niet de geest van de beloofde sociale erfenis, zeggen organisaties van armere Brazilianen die de gevolgen van de werken ondervinden.

Belachelijke schadevergoeding

Verscheidene organisaties hebben nu het nationale Volkscomité van het WK en de Spelen opgericht. Het gaat de infrastructuurwerken nauwgezet controleren en de getroffen inwoners verdedigen. “We willen informatie en waarborgen voor participatie in de projecten”, zegt Erika Rocha dos Santos, gemeenschapsleider in een van 750 armenwijken (favela’s) in Rio en lid van het Volkscomité. “We willen van tevoren weten waar we naartoe gaan en hebben vooraf recht op een rechtvaardige schadevergoeding.”

Het Volkscomité zegt dat de bevolking geen informatie krijgt over de infrastructuurwerken, waardoor het aantal mensen dat moet wijken voor de werken moeilijk te becijferen valt. Volgens het comité worden alleen al in Rio twintigduizend families getroffen door werken zoals de herinrichting van de haven en de aanleg van nieuwe transportassen.

Volgens Rocha komen de werken alleen enkele stedelijke wijken, bedrijven en rijkere bevolkingsgroepen goede. De inwoners van Rio hebben projecten voor openbaar vervoer nodig en sportinstallaties die voor iedereen, vooral voor armere inwoners toegankelijk zijn, zegt hij.

Het Volkscomité klaagt aan dat de onteigeningen niet in overeenstemming met de wettelijke voorschriften verlopen, de schadevergoedingen “belachelijk laag” zijn en de getroffen inwoners niet de kans krijgen elders een fatsoenlijke woning te kopen.

600.000 toeristen

Jorge Bittar, verantwoordelijk voor Openbare Werken in het stadsbestuur van Rio, geeft toe dat er problemen zijn maar verzekert dat die opgelost zullen worden en dat het WK en de Spelen dan “een kans zullen zijn om te tonen dat de stad kan verbeteren op sociaal, milieu- en stedenbouwkundig vlak met aandacht voor de armste bevolking.”

Volgens officiële cijfers moet alleen al het WK voetbal 47 miljard euro opbrengen. De Braziliaanse overheid wijst daarbij op investeringen in openbare en private infrastructuur, de stijging van de consumptie, de groei in de dienstensector, de stijging in de belastinginkomsten, de aankomst van 600.000 toeristen, en de creatie van 332.000 permanente en 381.000 tijdelijke banen.
Het Steunpunt voor Micro- en Kleine Ondernemingen (Sebrae) benadrukt dat het WK een belangrijke kans biedt voor kleine ondernemingen, die de helft van alle werknemers in het land tewerkstellen en nu 20 procent van de het bbp vertegenwoordigen, een percentage dat tot 25 procent kan oplopen, zegt Sebrae-voorzitter Luiz Barreto. Vooral de bouw- en toerismesector kunnen sterk groeien, zegt hij.