Dossier: 

Twijfels bij Europees grondstoffenbeleid

Guatemalteeks bisschop over dubbelzinnige beleid van Europa

Monseigneur Ramazzini, bisschop van het bisdom San Marcos in Guatemala, is deze week in Brussel om de Europese beleidsmakers te wijzen op de negatieve gevolgen van mijnbouw in zijn thuisland. Het grondstoffenbeleid staat hoog op de Europese agenda deze week omdat het Europees Parlement op 12 september een rapport hierover goedkeurde.  Ramazzini, die het opneemt voor de lokale bevolking, zet hier echter vraagtekens bij.

Bisschop Ramazzini is in Guatemala bekend vanwege zijn inzet voor inheemse bevolkingsgroepen. Hij verdedigt hun rechten wanneer ze in de problemen komen met de mijnexploitaties, bij grondconflicten, in handelsovereenkomsten of wanneer ze slachtoffer worden van de klimaatverandering en een gebrek aan voedselzekerheid.  Regelmatig neemt de bisschop het op tegen de machtige sociale elite van het Latijns Amerikaanse land, wat hem meermaals doodsbedreigingen heeft opgeleverd. 

Economisch beleid domineert

Tijdens een persconferentie in Brussel, georganiseerd door Broederlijk Delen ism de internationale NGO’s Cidse, Cifca en Aprodev, legde de bisschop uit waarom hij het beleid zo nadelig vindt voor Guatemala. Ramazzini: ‘Het neoliberale economische beleid domineert ons land. Het gevolg is dat de armoede toeneemt en dat de sociale ongelijkheid groeit. Op dit moment leeft zestig procent van de Guatemalteken onder de armoedegrens. Veertig procent daarvan leeft in extreme armoede. In de hoop op een beter leven, blijft de migratie naar de Verenigde Staten en Mexico toenemen. Onlangs is er ook een vrijhandelsakkoord gesloten tussen de VS en Guatemala, zogezegd om de armoede te verminderen. Tot nu toe is daar helaas niets van te merken.’

Het econmische beleid is vooral gebaseerd op de mijnbouw en de ontginning van natuurlijke rijkdommen. De bisschop van San Marcos noemt als voorbeeld de Marlin-mijn in zijn land, in de streek van San Marcos. De mijn is eigendom van het Canadese bedrijf Goldcorp. Ramazzini: ‘Het bedrijf delft daar goud en zilver voor zijn eigen afzetmarkt. Voor Canada erg gunstig, maar niet voor Guatemala zelf. Het bedrijf betaalt slechts 1 procent royalties aan het thuisland, een lachertje als je ziet hoe de prijzen van het goud de afgelopen jaren zijn gestegen. Dit alles heeft een erg negatieve impact op het milieu en de omliggende bevolking.  Het Interamerikaans Hof voor de Mensenrechten vaardigde vorig jaar bindende maatregelen uit om de achttien Maya-gemeenschappen in het gebied te beschermen.’

Europa ziet ook mogelijkheden

Niet alleen Canada heeft zich in Guatemala gepositioneerd. Ook Spaanse en Italiaanse bedrijven zien hun kans schoon om geld te verdienen in Guatemala.  Vaak wordt er door de bedrijven beslag gelegd op die natuurlijke rijkdommen om elektriciteit te produceren. Ramazzini heeft echter vragen bij het Europese investeringsbeleid. ‘Ik heb mijn twijfels bij het vrijhandelsverdrag dat Europa met Guatemala wil sluiten.  Ik vrees er namelijk voor dat dit verdrag het huidige economische model in stand houdt. Bovendien vraag ik mij af of het grondstoffenbeleid dat het Europees parlement afgelopen dinsdag goedkeurde, wel zo eerlijk is. Als we kijken naar Noorwegen en Zweden dan kun je daar wel je vraagtekens bij zetten. Hun pensioenfondsen hebben namelijk belangen in Goldcorp, het Canadese bedrijf dat bij ons goud en zilver aan het delven is. Juist deze landen hebben ons gesteund in de strijd tegen het geweld en oorlog. Ik vraag mij af of ze dit niet doen uit eigenbelang.’

Verzet lokale bevolking

De gemeenschappen in de buurt van de mijnen hebben al regelmatig protest aangetekend en zijn herhaaldelijk in opstand gekomen. Vooral het verzet tegen het Spaanse elekriciteitsbedrijf is heftig geweest, aldus Ramazzini. Het verzet duidt erop dat de mensen bewust zijn van hun rechten. De Guatemalteekse staat is volgens de bisschop te zwak om op te komen voor zijn burgers. De staat is te afhankelijk van de buitenlandse investeerders. Daarom worden sommige boeren ook van hun land verdreven om plaats te maken voor deze investeerders. Het ironische is, aldus de bisschop, dat dit bovendien legaal gebeurt, omdat in de wet is opgenomen dat buitenlandse investeerders het recht hebben om zich te vestigen in Guatemala.’ 

‘We hebben dringend bindende normen nodig voor Europese bedrijven om te voorkomen dat zij in hun overzeese operaties de mensenrechten schenden. Het handelsbeleid moet beter aansluiten op het ontwikkelingsbeleid. De EU moet de overheden in Latijns-Amerika, en meer bepaald in Guatemala, wijzen op hun plicht om mensenrechtenverdedigers die op een vreedzame manier ingaan tegen deze megaprojecten,te beschermen tegen criminalisering’ zegt Karel Ceule, woordvoerder van de netwerken.

Weinig hoop na de verkiezingen

Vorige zondag, 11 september, vond in Guatemala de eerste stemronde plaats voor een nieuwe president. De bisschop hoopt dat de situatie na de verkiezingen verandert, maar is niet overtuigd dat de huidige problemen in vier jaar kunnen worden opgelost. Ramazzini: ‘Geen van de kandidaten heeft een structurele oplossing voor de bestrijding van de armoede. Een van de kandidaten, Manuel Baldizón, pleit zelfs voor de doodstraf. Dit is echt geen goede ontwikkeling voor Guatemala.’

 

Bekijk hier de boodschap van bisschop Ramazzini 

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.