Uitbraak van gele koorts of vals alarm in Braziliaanse jungle?

Sinds vorige maand zijn al 24 mogelijke gevallen van gele koorts opgedoken. Twee gevallen zijn inmiddels bevestigd, vijf uitgesloten en nog 17 blijven verdacht. In de eerste weken van dit jaar zijn al drie patiënten overleden, waarvan zeker één met gele koorts. De ongerustheid werden verder aangewakkerd toen het ministerie van Volksgezondheid een internationaal alarm uitstuurde via de ministeries van Toerisme en Buitenlandse Zaken. Buitenlanders werden daarin opgeroepen om om zich te laten vaccineren voor ze een bezoek brengen aan Brazilië.
Het ministerie doet er intussen alles aan om de berichten over een nieuwe epidemie uit de wereld te helpen. “De alarmerende berichten zijn sterk overdreven, want het gaat enkel om sporadische gevallen,” zegt Valdineia Veloso, hoofd van het Evandro Chagas Research Institute en één van de deskundigen die de gemoederen moet bedaren.
Veloso benadrukt dat het om de junglevariant van de ziekte gaat, die vooral apen velt, en niet over de stedelijke variant die voor 1942 veel menselijke slachtoffers maakte. “We verwachten geen uitbraak van de stedelijke variant,” zegt Veloso. “De drie overleden patiënten hebben allemaal gereisd in gebieden diep in de jungle, waar de wilde variant voorkomt.”
“Het is een leugen dat de stedelijke variant van gele koorts terug zou zijn,” zei minister van Volksgezondheid José Gomes Temporao vorige week op een persconferentie. “De situatie is onder controle en ik garandeer persoonlijk dat de stedelijke variant onmogelijk kan terugkeren in Brazilië.”
Gele koorts wordt overgedragen door de Aedes aegypti, de mug die ook verantwoordelijk is voor het denguevirus. Gele koorts valt de lever en andere organen aan en vertoont symptomen – spierpijn, misselijkheid, verzwakking en soms bloedingen – die vaak verward worden met dengue of malaria. De ziekte komt voor in 18 van de 27 Braziliaanse staten. Veloso benadrukt dat het daarbij altijd om een wilde variant gaat.
Stormloop op vaccins
Minister Temporao roept iedereen die de risicogebieden bezoekt op om zich minstens tien dagen op voorhand te laten inenten. Zo krijgt het lichaam de tijd om de nodige antilichamen aan te maken. Het vaccin is beschikbaar in de meeste gezondheidscentra in het land, maar er staan lange rijen en door de paniek is er op verschillende plaatsen een tekort aan vaccins ontstaan.
Om de bevolking te kalmeren, kondigde Temporao aan dat er twee miljoen extra vaccins uitgedeeld zullen worden en dat de productie van de vaccins verdubbeld is. Veloso benadrukt dat het om een routinemaatregel gaat die automatisch genomen wordt als er een mogelijk geval van gele koorts opduikt.
 “De reactie van de mensen is overdreven,” zegt de minister. “Ze laten zich meeslepen door de paniekreactie en willen snel een inenting. Ook mensen die al gevaccineerd zijn en nog steeds immuun zijn, willen zich opnieuw laten inenten.”
Ook in december vaardigde het ministerie van Volksgezondheid al een waarschuwing uit, nadat dode apen gevonden waren in de buurt van stedelijke centra in de provincie Goiás en rond de hoofdstad Brasilia.