Uitsterven geneeskundige planten "stille ramp"

Van de 50.000 gekende medicinale planten ter wereld zijn er naar schatting 15.000 met uitsterven bedreigd, hoofdzakelijk in China, India, Kenia, Nepal, Tanzania en Oeganda. “Het verlies van biodiversiteit onder de geneeskrachtige planten is een stille ramp”, zegt Sara Oldfield, van de organisatie Botanic Gardens Conservation International.
De plantensoorten lijden het meeste onder commerciële exploitatie, maar ook onder vervuiling, de introductie van uitheemse plantensoorten en een steeds verder krimpende habitat. “Commerciële plukkers houden geen rekening met duurzaamheidsaspecten”, zegt de studie. “Dat is soms het gevolg van onwetendheid, maar vaak ook van het feit dat de pluk nauwelijks georganiseerd is en van de harde concurrentie.”
Onder de bedreigde soorten zijn onder meer de Taxus Wallichiana, een boom die voorkomt in China en Afghanistan en de basis vormt voor het kankergeneesmiddel Paclitaxel. Ook de Warburgia, die effectieve bestanddelen tegen malaria bevat, is met uitsterven bedreigd. 

Duurzame exploitatie

Alan Hamilton, de hoofdauteur van de studie, pleit voor systemen die de lokale bevolking belonen als ze de plantensoorten beschermen of duurzaam exploiteren. Projecten met lokale gemeenschappen in India, Nepal en Kenia hebben al aangetoond dat die aanpak werkt. Een project in Oeganda heeft er bijvoorbeeld voor gezorgd dat de Prunus africana beter beschermd wordt en de lokale productie van een goedkoop geneesmiddel tegen malaria tegelijk verzekerd is. Hetzelfde project verhindert ook dat de Citropsis articulata of “seksboom”, zoals hij plaatselijk wordt genoemd, ten onder gaat aan zijn reputatie als afrodisiacum.
Maar deskundigen waarschuwen dat er veel meer gedaan moet worden om de soorten van onschatbare waarde te beschermen. “Er wordt nog lang niet genoeg gedaan”, zegt Ghillean Prance, voormalig directeur van de Royal Botanic Gardens in Londen, in de New Scientist. “We hebben de neiging die planten te vernielen die het meest waardevol zijn voor ons.”