Uruguay kiest tussen ex-guerrillero en neoliberaal

De grote vraag is of het Frente Amplio (“het Brede Front”), een coalitie die in 1971 ontstond, al in de eerste ronde zijn overwinning veilig zal stellen. Volgens de peilingen haalt het FA niet de 50 procent die daarvoor nodig is.

Als het FA wint, dan wordt de 74-jarige José Mujica de nieuwe president, in opvolging van Tabaré Vázquez.

Mujica’s belangrijkste tegenstander is Luis Alberto Lacalle van de Nationale Partij, die van 1990 tot 1995 het land al eens president was. Hij zet alles op de tweede ronde op 29 november, wanneer hij ook de stemmen van de Colorado-partij en kleinere partijen hoopt binnen te rijven.

Sterke campagne

De kans is klein dat Lacalles strategie het haalt, zegt politicoloog Daniel Bouquet van de Universiteit van de Republiek. Links haalt volgens de peilingen rond 45 procent, de Nationale Partij blijft wegzakken en zou nu 30 procent halen. “Als links zondag minstens 47 procent haalt, de meest pessimistische score volgens de peilingen, dan kan Mújica in de tweede ronde onmogelijk verliezen.”

Socioloog César Aguiar van de gerenommeerde onderzoeksgroep Equipos Mori is voorzichtiger. “De Nationale Partij heeft een sterke campagne gevoerd de laatste dagen.” Hij sluit geen enkel resultaat uit voor zondag.

Versleten broek

José Mujica was tijdens de dictatuur in de jaren 60 een van de leiders van de Nationale Bevrijdingsbeweging Tupamaros (MLN-T). Van 1972 tot 1985 zat hij in de gevangenis in extreme omstandigheden. De MLN-T werd een politieke partij na het herstel van de democratie in 1985.

Het verschil met Tavaré Vázquez is groot. De huidige president is een eminent oncoloog. Mujica spreekt de taal van de man in de staat. Op aandringen van zijn adviseurs ruilde hij zijn versleten broek voor een pak.

Om de gematigder FA-sectoren aan te trekken bouwde Mujica zijn campagne vooral op de successen van de huidige regering. Sinds 2005 groeide het bruto binnenlands product met ruim een derde, de werkloosheid maakte een historische duik van 13 naar 7 procent, het aantal banen groeide met 200.000, de armoede daalde van 32 naar 20 procent. Het paradepaardje van de FA is het Plan Ceibal: elke leerling kreeg een draagbare computer, elke school een internetaansluiting.

Neoliberaal

Lacalle heeft een sterk neoliberaal profiel. In zijn campagne hamert hij sterk op het veiligheidsgevoel en belooft hij hard op te treden tegen criminelen.

Toen hij in de jaren 90 president was, stond hij bekend om zijn budgettaire discipline, de afslanking van de staat en het opengooien van de economie. Een van zijn grootste ambities, de verkoop van grote staatsbedrijven, werd in 1992 gedwarsboomd door een referendum over deze kwestie.