Vanackere in Moskou: ‘Belangrijk dat België het licht niet uitdoet’

Kan u als minister in een regering van lopende zaken überhaupt naar het buitenland reizen voor ontmoetingen met collega’s?
Vanackere: We zijn in lopende zaken maar de wereld staat niet stil. Tussen nu en de verkiezingen, en ook daarna, is het heel belangrijk dat België niet ineens het licht uitdoet wanneer het gaat over de relaties met de rest van de wereld. Rusland is een belangrijk partnerland voor België. Er was geen enkele goede reden om deze reis af te gelasten, temeer daar er Belgische belangen op het spel staan –met name belangen voor Belgische bedrijven en daarnaast een aantal Belgische prioriteiten in de internationale politiek.
Welke thema’s zal u aankaarten bij Lavrov?
Vanackere: We hebben een bilateraal actieplan onderhandeld en afgesproken. Dat gaan we vandaag ondertekenen. Het gaat om een samenwerkingsverband dat op politiek, economisch en cultureel vlak de banden tussen de twee landen sterker wil aanhalen. En verder zal ik het hebben over Iran, Afghanistan en Congo -een situatie die België bijzonder na aan het hart ligt. Ik wil met Lavrov spreken over de verlenging van het mandaat van de VN-missie in Congo, om begrip voor de Belgische standpunten te krijgen.
Is België een belangrijke handelspartner voor Rusland?
Vanackere: Ja, al heeft de crisis stevige klappen toegebracht -tot en met dalingen van veertig procent. Dat betekent tegelijkertijd dat er veel potentieel is om te herstellen. Ik geloof ook wel dat de maatregelen die Rusland soms neemt om bepaalde bedrijven niet zo gemakkelijk toegang te geven, zorgwekkend zijn voor de Belgen. We gaan die dingen bespreken. We geloven sterk dat de bedrijven zoveel mogelijk de kans geven om op een markt actief te zijn niet alleen in het belang is van die bedrijven, maar ook van een economie. De Russische economie wil zich moderniseren, die modernisering gaat gepaard met openheid, en dat gaan we proberen uit te leggen.
Onlangs nam u samen met Irene Kahn (Amnesty International) deel aan een MO*lezing over mensenrechten. Neemt u in het gesprek met Lavrov iets mee uit die lezing?
Vanackere: Natuurlijk, er zal over mensenrechten gesproken worden. De gastheren weten overigens zeer goed dat ik deze namiddag een gesprek heb met mensenrechtenactivisten (van de ngo Memorial, actief rond de Kaukasus, en van de ngo Russian Justice Initiative, die juridische ondersteuning geeft aan Russen die een zaak hebben aangespannen voor de Raad van Europa, kc). Ik wil dat doen op een manier en met een stijl die niet belerend overkomt, want dat zou ik compleet misplaatst vinden.
Een van de dingen die bijvoorbeeld aangekaart kan worden, zijn vrouwenrechten. In het kader van het Europees voorzitterschap neemt België zich voor om vrouwenrechten meer in de picture te zetten. Op de vergadering van de mensenrechtenraad hebben we dat ook duidelijk gezegd. Ik heb zelf als minister van Welzijn ervaren dat wanneer het gaat over vrouwenrechten en menselijk geweld ook onze samenleving nog heel wat inspanningen te doen heeft.
Wanneer je vanuit die kwetsbaarheid spreekt over een problematiek die hier in Rusland ook bestaat –huiselijk geweld tegen vrouwen- dan kun je dat doen op een toon die niet belerend is, en zo kan je de beste praktijken uitwisselen. Dat lijkt me een zinvolle manier om met de partners te spreken, en zo kan je ook resultaten halen.
Rusland is vragende partij voor de afbouw van het nucleaire arsenaal in Europa. Verwacht u daarover vragen van Lavrov, bijvoorbeeld over Kleine Brogel?
Vanackere: Met de Navo-collega’s hebben we over dat thema onlangs in Tallinn een gesprek gehad. Op het initiatief van een aantal landen, waaronder België, hebben we gevraagd om dat onderwerp te kunnen bespreken onder mekaar. Het kan zijn dat de Russen daar wat vragen over zullen stellen. Maar ik ben niet van plan om dat in het beperkte tijdsbestek vandaag uitvoerig aan te kaarten.