Venezolaanse gevangenen moorden aan lopende band

Begin deze maand vielen er acht doden bij een muiterij in de gevangenis van Santa Ana, dicht bij de Colombiaanse grens. Drie weken eerder had een andere gevangenenopstand in dezelfde instelling ook al acht doden gemaakt. Daarmee lijkt dit jaar weer een schrikbarende statistiek in de maak in het Venezolaanse gevangeniswezen. In januari en februari werden al 61 gevangenen vermoord.
In de afgelopen jaren kwamen in Venezuela tussen de 366 en 498 gevangen per jaar op een gewelddadige manier om het leven, zegt het Observatorio Venezolano de Prisiones, een niet-gouvernementele organisatie die de situatie in de Venezolaanse gevangenissen volgt. Er zijn verhalen bekend van gevangenen die een lotgenoot onthoofdden en voetbal speelden met het hoofd.

Vuil en vol

Venezuela telt 32 gevangenissen met in het totaal 35.600 gevangenen. De meeste van die gevangenissen zijn afgetakeld, vuil en overbevolkt. Beklaagden in voorwaardelijke hechtenis zitten tussen onverbeterlijke criminelen. Er is gemiddeld ook maar één bewaker per 150 gedetineerden, terwijl de internationale norm één bewaker voor elke tien gevangenen is.
In de Venezolaanse gevangenissen worden ook regelrechte bendeoorlogen uitgevochten, zegt de journaliste Patricia Clarembaux, die in 2008 en 2009 onderzoek deed naar de misstanden in de instellingen. Bendes proberen een vleugel of de hele instelling in hun macht te krijgen om drugs te verhandelen, wapens of munitie te kunnen verbergen of om invloed te verwerven door het verdelen van eten of slaapplaatsen. Gevangenen kunnen voor enkele honderden euro’s aan een vuurwapen komen, zegt Clarembaux.
Gedetineerden krijgen hulp van bendeleden die nog op vrije voeten zijn of van handlangers bij de ordediensten. De Venezolaanse minister van Binnenlandse Zaken en Justitie, Tarek El Aissami, geeft toe dat een vijfde van de misdaden in Venezuela begaan wordt door agenten.

Geen geld

De Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten, een regionale instelling die de Latijns-Amerikaanse regeringen controleert, heeft al herhaaldelijk haar bezorgdheid tot uitdrukking gebracht over de slechte levensomstandigheden, het extreme geweld en het wapenbezit in de Venezolaanse gevangenissen. Sinds 2006 dringt ze er al op aan dat de regering in Caracas iets onderneemt. De regering heeft maatregelen in het vooruitzicht gesteld, maar voorlopig is volgens het Observatorio Venezolano de Prisiones nog niet veel gebeurd.
In La Planta, een gevangenis die in 1964 werd gebouwd voor 350 gedetineerden, zitten nu 1500 mensen vast. De regering heeft speciale programma’s opgezet om de gezondheidszorg en het onderwijs in de gevangenissen te verbeteren, maar trekt nog altijd maar 1,5 dollar per dag en per gevangene uit. In buurland Colombia hebben de gevangenissen een budget per gevangene dat tien keer hoger ligt.