Venezolaanse kiezer is rijper geworden

“De mensen zijn veranderd. Ze willen nu participeren, betrokken worden bij het openbare debat”, zegt Oscar Schémel, voorzitter van Hinterlaces, een onderzoeksbureau dat een overwinning voor president Hugo Chávez voorspelt. “De bevolking, de democratie is rijper geworden. Vooral bij de gewone mensen zie je die politieke vernieuwing.”

Succes van Capriles

Het verklaart ook het succes van Chávez’ uitdager, Henrique Capriles, in de peilingen, zegt Saúl Cabrera, ondervoorzitter van Consultores21, een onderzoeksbureau dat Capriles zondag als winnaar ziet. In alle bevolkingslagen scoort Capriles goed. Hij kan de mensen laten geloven dat hij de beloften kan waarmaken die Chávez niet kon waarmaken door een gebrek aan efficiëntie, zegt Cabrera

Chávez won de verkiezingen voor het eerst in 1998. Hij maakte toen een eind aan het tweepartijenstelsel dat Venezuela sinds 1959 had gedomineerd, zegt analist Manuel Felipe Sierra. “Nu is een tegengewicht opgedoken, een nieuwe generatie die inclusie wil, die in het openbare leven en in programma’s voor sociale gelijkheid is geïnteresseerd.”

Technocraat

Capriles, een veertigjarige advocaat, werd parlementslid toen Chávez aan de macht kwam. Hij slaagde er nu in de oppositie, van rechts tot links, te verenigen in zijn kandidatuur.

Hij wil het huidige model niet veranderen, wel bijsturen om het efficiënter, verzoenender en democratischer te maken, zeggen analisten.
Net daardoor blijft Chávez populair, zegt Schémel. “Capriles stelt in wezen voor het huidige model voort te zetten, maar dan efficiënter.” De mensen wijzen hem niet af, “maar hij overtuigt hen ook niet omdat hij als een technocraat wordt gezien.”

Remonte van Capriles

Volgens een peiling door Hinterlaces van 10 tot 22 september vindt zes op de tien Venezolanen dat de “Bolivariaanse revolutie” van Chávez “Venezuela heeft geholpen.” Daardoor wordt hij zondag opnieuw verkozen, met een voorsprong van 9 tot 12 procent, zegt Hinterlaces.

Maar volgens de meeste peilingen loopt Capriles zijn achterstand in. De remonte komt er doordat hij sociale inclusie en democratie boven socialisme plaatst, evolutie boven revolutie, verzoening boven confrontatie, zegt Sierra.
In deze verkiezingen staat de regering “niet tegenover een hardvochtig rechts, niet tegenover het kapitalisme of het imperium, maar tegenover een optie die misschien niet ideologisch past in het verhaal van Chávez maar er ook niet helemaal mee in tegenspraak is.”

Lula’s voorbeeld

Capriles was burgemeester van een gemeente van Caracas en bestuurde vervolgens de deelstaat Miranda. Hij wordt als progressief en centrumlinks omschreven. Zelf noemt hij het model van de voormalige Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva als voorbeeld.

Chávez creëerde “grote verwachtingen bij de bevolking, hij beloofde het einde van de sociale uitsluiting”, maar hij heeft die verwachtingen verraden door slecht bestuur en corruptie, zei Capriles gisteren (maandag) in een ontmoeting met buitenlandse journalisten.

Capriles wil het armoedebeleid van de huidige regering versterken, met de nadruk op voeding, onderwijs, gezondheidszorg, werk en wonen.

Mooi rapport

Volgens officiële cijfers is het aandeel van de arme bevolking van 1999 tot 2010 gedaald van 49 tot 28 procent; Venezuela telt bijna 30 miljoen inwoners.
Cabrera wijst erop dat Capriles een mooi rapport kan voorleggen, vooral zijn sociale programma’s in Miranda, waarin een deel van Caracas ligt, en zijn efficiënt optreden bij natuurrampen.

Cabrera’s bureau was het eerste dat zich aan een overwinning voor Capriles waagde, zij het een nipte overwinning. Eind september zou Capriles 48,9 procent van de stemmen gehaald hebben, tegenover 45,7 procent voor Chávez.
Drie andere peilingen, die zondag gepubliceerd werden, de laatste dag dat dit kon, gaven Capriles eveneens een voorsprong, tot zelfs 53 procent. Maar de meeste andere bureaus zien de huidige president als winnaar, al wordt de afstand tussen beide kandidaten kleiner.