Venezuela gul voor Colombiaanse vluchtelingen

Pedro, een Colombiaanse vluchteling, luncht elke dag in een van de vijfduizend ‘voedselhuizen’ die deel uitmaken van een regeringsprogramma om de honger te bestrijden. Dagelijks krijgen voorzien zij de armste Venezolanen van twee maaltijden per dag. In totaal voeden ze ongeveer 750.000 mensen. Hoewel Pedro eet op kosten van de Venezolaanse staat, vindt hij dat het beleid van Caracas tekort schiet gezien de huidige toename van het aantal vluchtelingen. Pedro zelf vluchtte vorig jaar weg uit Cundinamarca, in Centraal Colombia, nadat hij met de dood bedreigd werd door een rechtse paramilitaire militie.

“We schatten dat er vandaag ongeveer 18.000 erkende Colombiaanse vluchtelingen in Venezuela zijn”, zegt Ricardo Rincón, voorzitter van de Venezolaanse Commissariaat voor de Vluchtelingen. Het Commissariaat denkt dat er daarnaast tussen de 180.000 en 200.000 recent gevluchte Colombianen zonder geldig statuut in Venezuela verblijven.

Zwaar geweld op het Colombiaanse platteland heeft de voorbije jaren de vluchtelingenstroom doen aanzwellen. Colombia wordt al veertig jaar geteisterd door een burgeroorlog tussen linkse rebellen en rechtse paramilitaire milities gesteund door de overheid. Door het aanhoudend geweld zijn al 2,5 miljoen mensen gevlucht.

Dat er in Venezuela geen vluchtelingenkampen zijn, leidt volgens John Frederiksson, regionaal vertegenwoordiger voor de VN-Vluchtelingenorganisatie UNHCR tot betere integratie van de vluchtelingen.

Maar dat betekent niet dat de Colombianen geen problemen hebben. “De uitdaging bestaat erin de noden van de vluchtelingen duidelijk te maken. Ze proberen te ontkomen aan een gewapend conflict en hebben hulp nodig”, zegt Frederiksson.

“In vergelijking met vroegere migratiegolven komen de Colombianen niet in groep, maar sijpelen ze in kleine groepjes binnen, waardoor ze grotendeels onzichtbaar blijven”, let Humberto Rodríguez uit, een advocaat van de Vluchtelingendienst van de Jezuïeten. In de jaren 70 was het vooral de boom van de Venezolaanse aardoliesector die veel Colombianen naar Venezuela deed trekken. Door de volksverhuizingen van de voorbije decennia leven er in het totaal zeker vier miljoen Colombianen in Venezuela.

Fredriksson vindt het heel positief dat de Colombiaanse vluchtelingen gewoon gebruik kunnen maken van de uiteenlopende sociale programma’s die Caracas de vooorbije jaren voor arme mensen heeft opgezet. Hij ziet daarin een teken van solidariteit. “We moeten inspelen op die gemeenschapszin van de Venezolanen. De diensten die ze moeten delen met de Colombianen moeten nog verbeteren.” (SV/PD)