Venezuela onderzoekt dood nationale held Bolívar

Bolívar veroverde in 1813 Caracas en in 1814 Bogotá op het Spaanse leger. Hij staat aan de wieg van landen als Venezuela, Colombia, Panama, Peru en het naar hem vernoemde Bolivia. Maar El Libertador (‘de bevrijder’), zoals Bolívar bekend staat in heel Zuid-Amerika, werd geboren in Caracas, en dus kunnen de Venezolanen hem als de hunne beschouwen.

Chávez heeft zich de voorbije jaren ontpopt als de allergrootste Bolívar-fan. Hij noemt de hervormingen die hij in gang zette sinds hij in 1999 aan de macht kwam de ‘Boliviariaanse revolutie’.

Nu heeft Chávez een presidentiële commissie in het leven geroepen die precies moet uitzoeken hoe el Libertador in 1830 aan zijn einde kwam. Volgens de Venezolaanse president hebben de toenmalige machthebbers in Bogotá en Caracas de dood van Bolívar op hun geweten.

Chávez maakt zich sterk dat hij in 1999 een einde maakte aan de oligarchie die het de voorbije eeuwen in Venezuela voor het zeggen had. In Colombia is volgens hem nu nog “de meest ranzige en criminele oligarchie van heel Latijns-Amerika” aan de macht.

Met dergelijke uitspraken giet de linkse Chávez olie op het vuur in zijn conflict met de conservatieve Colombiaanse president Álvaro Uribe. Chávez zegt zelfs dat hij het voor mogelijk houdt dat Colombia gewapende acties tegen Venezuela voorbereidt.

Colombia en Venezuela zijn als buurlanden op elkaar aangewezen, maar ze hebben altijd een haat-liefde verhouding gekend. Van 1819 tot 1830 maakten de twee gebieden deel uit van een door Bolívar opgerichte republiek die ook het grondgebied van het huidige Panama en Ecuador omvatte. Plaatselijke elites in Bogota en Caracas deden die republiek uiteenspatten. Misschien hebben die “verraders” ook het einde van Bolívar zelf bespoedigd, gist Chávez.

De commissie die dat aan de hand van de stoffelijke resten van de held moet laten onderzoeken, bestaat uit vicepresident Ramón Carrizalez en negen ministers.

Scepsis

De commissie zal met overtuigende bewijzen moeten komen om de huidige wetenschappelijke consensus over de dood van Bolívar te ontkrachten. Een onderzoek van de Venezolaanse Academie voor Geschiedenis uit 1964 kwam tot de conclusie dat Bolívar aan tuberculose leed en dat de kans groot is dat hij ook aan de gevolgen ervan stierf, ondanks de behandeling van de kwaal in zijn laatste levensjaar.

Chávez betwijfelt onder meer of Bolívar wel goed werd verzorgd. Misschien werd hij zelfs vergiftigd. Maar de president is er ook niet zeker van of de stoffelijk resten die sinds 1842 in Caracas worden bewaard, wel van de grote held komen. Marcos Chávez, de baas van de gerechtelijke politie in Venezuela en geen familie van de president, neemt dat aspect van het onderzoek voor zijn rekening.

Tegenstanders van Chávez winden zich op over de zoveelste Spielerei van hun president. “Bolívar is omgebracht door de CIA”, grapt de historicus Manuel Caballero, die Chávez wel vaker op de korrel neemt. “We moeten ook afwachten of de kruisiging van Christus niet het werk is van het Pentagon.”