Verdeel en heers

De Europese Unie dreigt ermee hoge invoertarieven te heffen op importproducten uit 79 landen uit Afrika, de Cariben en de regio van de Stille Oceaan (de zogenaamde ACP-landen) als die voor 31 december 2007 de EPA’s niet hebben ondertekend. De handelsakkoorden komen er onder druk van de Wereldhandelsorganisatie, die niet langer wil dat de EU extra voordelige handelsvoorwaarden toekent aan de voormalige Europese kolonies.
Volgens Mandelson zorgen Nigeria en Zuid-Afrika ervoor dat de onderhandelingen moeizaam verlopen. ‘Als je kijkt naar West-Afrika, dan zie je dat de onderhandelingen met die groep gedomineerd worden door Nigeria’, zegt Mandelson. Volgens hem is Nigeria niet geïnteresseerd in een handelsakkoord omdat het land rijk genoeg is. Ook Zuid-Afrika heeft volgens de EU-commissaris niet veel te winnen bij een akkoord omdat het land al een handelsakkoord heeft de Europese Unie.

Tegenwind

Hulporganisaties verwijten Mandelson een wig te willen drijven tussen de Afrikaanse landen, met de bedoeling hen een akkoord te laten ondertekenen waardoor ze hun boeren en prille industriesector niet langer kunnen beschermen tegen Europese concurrentie.
Mandelson kreeg ook kritiek van enkele leden van het Europees Parlement. De Duitse sociaal-democrate Erika Mann zei dat een vrijhandelsakkoord met de EU problemen zou opleveren voor de Afrikaanse landen, omdat die ‘niet in staat zijn om nog meer vrijhandelsakkoorden af te sluiten met andere handelspartners.’
Robert Sturdy van de Britse Conservatieven had bedenkingen bij het voornemen van Mandelson om sommige ACP-landen uit te sluiten van het onderhandelingen. ‘De EPA’s moeten net dienen op de regionale integratie te bevorderen’, zei Sturdy, ‘Het gaat hier niet om bilaterale akkoorden.’

Individuele gesprekken

Gezien het aanhoudende protest en terughoudendheid besloot Europa gesprekken aan te knopen met individuele ACP-landen. Vorige week kondigde de EU bijvoorbeeld aan dat Ivoorkust een akkoord zou tekenen en dat Ghana zou volgen. Door deze individuele gesprekken treden onenigheid, verdeeldheid en een verbrokkeling van de onderlinge solidariteit op tussen de regeringen van de betrokken landen.
In plaats van een stimulans voor regionale samenwerking, zoals EU-commissaris voor ontwikkelingssamenwerking Louis Michel onlangs in een interview met MO* beweerde, blijken de EPA’s daardoor een bron voor regionale desintegratie te worden. Madan Murlidhar Dulloo, Mauritiaans minister van buitenlandse zaken, beschuldigt de EU onverhuld van ‘verdeel en heers’-tactieken.

Onenigheid

Regeringsmedewerkers in Kenia en Uganda reageren onzeker tot ontstemd over de beslissing van handelsministers van Kenia, Uganda, Tanzania, Rwanda en Burundi om snel het handelsakkoord met de EU te ondertekenen. Vooral de onduidelijkheid over extra Europese ontwikkelingshulp schept ongenoegen.’Het is een puinhoop. Krijgen we extra middelen? De EU zegt dat ze het bestaande Europees Ontwikkelingsfonds gaat gebruiken. We zijn om de tuin geleid. Wij zetten onze markten open, en in ruil krijgen we niet bindende beloften’, zegt een Keniase regeringsmedewerker.
‘Krijgen we meer dan wat we zouden ontvangen hebben zonder akkoord, of krijgen we hetzelfde?’, vraagt een Ugandese regeringsmedewerker zich af. ‘Niemand kan het je zeggen. We krijgen te horen dat de EU de belangrijkste financier van onze wegen is en dat we het dus eens moeten zijn met de Europeanen. Dat is allemaal een beetje riskant.’