Verdriet Chinese ouders slaat om in woede

Bi Yuexing had amandelvormig ogen en was ongetwijfeld opgegroeid tot een schoonheid. Maar ze stierf samen met 127 andere kinderen toen hun school het vrijwel onmiddellijk begaf tijdens de aardbeving in de Chinese provincie Sichuan. Haar portret, met zwarte rouwband, wordt nu omhoog gehouden door haar vader. Die houdt al dagen met andere ouders een wake bij de ruïne van de Fuxin basisschool in de stad Mianzhu. Ze bestoken de lokale overheid met vragen over de slechte kwaliteit van de schoolgebouwen en vragen gerechtigheid voor hun overleden kinderen.
De laatste dagen verandert hun verdriet stilaan in woede. De ouders negeerden de smeekbede van de lokale partijbons om het onderzoek naar de dood van hun kinderen aan hem over te laten. Ze jouwden hem uit en stapten op naar de vice-burgemeesters van Deyang, de stad waartoe Mianzhu behoort. 
 
“We willen gerechtigheid van de regering”, zegt Xu Jun, één van de vaders. De uitdaging aan het adres van de overheid is een ongewone uiting van burgerlijke ongehoorzaamheid in een land dat niet hoog oploopt met protest. Ze toont hoe diep het verdriet is waaronder de duizenden ouders in Deyang en andere steden lijden. In Mianzhu kwamen meer dan 10.000 mensen om, waaronder minstens 2000 kinderen en leerkrachten die onder instortende schoolgebouwen terechtkwamen. In totaal kostte de aardbeving aan bijna 10.000 kinderen en leerkrachten het leven.

Familieplanning

Voor de meeste ouders was het hun enige kind. China oefent al dertig jaar een strikte geboortecontrole uit en staat maar één kind per koppel toe. Wie de regel doorbreekt, kan zich aan strenge straffen verwachten. Maar nu zoveel families hun enige kind verloren, hebben lokale ambtenaren snel een versoepeling van het beleid aangekondigd voor de ouders van de slachtoffers.
 
Eerder deze week besliste de Commissie voor bevolking en familieplanning van Chengdu dat getroffen families recht hebben op een certificaat dat hun een tweede kind toestaat. De nieuwe regeling belooft een jaarlijkse steun van 600 yuan (zo’n 55 euro) aan koppels ouder dan vijftig wier enige kind gedood is of ernstig gehandicapt raakte door de aardbeving. Ook de straffen voor koppels die meer dan één kind kregen worden opgeschort als een kind stierf of ernstig gewond raakte of als hun huis zwaar beschadigd is.
 
Het is de eerste keer dat de overheid de onpopulaire geboorteplanning versoepelt om humanitaire redenen. De strenge regels liggen al jaren onder vuur omdat ze bijdragen aan de vergrijzingen van de Chinese bevolking en de balans tussen de seksen gevaarlijk doet overhellen. Op het Chinese platteland is er immers een traditionele voorkeur voor een zoon die het land kan bewerken.
Lokale ambtenaren zijn er regelmatig van beschuldigd vrouwen onder druk te zetten om zich te laten steriliseren of abortus uit te voeren. De strenge regels hebben al eerder gewelddadig protest uitgelokt, het meest recent in de zuidelijke provincie Guangxi waar duizende boeren protesteerden tegen de hoge boetes die ze moesten betalen.