Verkiezingskaart Colombia kleurt bloedrood

Er zijn al zestien gemeentelijke kandidaten en 70 activisten vermoord in de aanloop naar de verkiezingen, bijna allemaal op afgelegen plaatsen op het platteland. Bij dat aantal kan nog een aantal mislukte aanslagen worden opgeteld. Kiezers worden geïntimideerd, kandidaten bedreigd.
Nooit eerder werd dat zo goed in kaart gebracht als nu het geval is in een rapport van de organisatie Misión de Observación Electoral (MOE), de Electorale Waarnemingsmissie. Aan het initiatief nemen analisten en academische onderzoekers deel. Per regio bespreken ze de risico’s die de verkiezingen meebrengen en doen ze aanbevelingen om ze af te wenden.
In de helft van de 1100 Colombiaanse gemeenten kunnen de mensen niet vrij hun stem uitbrengen, zeggen de onderzoekers. Door conflicten, bedreigingen of moorden kunnen er verdacht veel stembrieven blanco blijven, ongeldig worden verklaard of naar één kandidaat gaan of kan de opkomst verdacht hoog of laag zijn. In honderden gemeentes bestaat het risico op gewapende botsingen, door de aanwezigheid van de linkse guerillabewegingen FARC en ELN of van rechtse paramilitaire milities. De dreiging is het grootst in de provincies Arauca, Meta, Vichada, Casanare en Guaviare, in het zuiden van het land.
Door de conflicten kunnen ook 12.000 tot 16.000 mensen niet stemmen, vrezen de onderzoekers. Die mensen zijn in de zomer gevlucht en staan daardoor nog nergens geregistreerd.
In andere gemeentes is er risico op fraude. De MOE baseert zich daarbij op onregelmatigheden bij eerdere verkiezingen, zoals ongemerkte stembiljetten of verkiezingen met maar één kandidaat. Dat is vooral het geval in de kustgebieden in de provincies Atlántico, Sucre, Bolívar, Cesar en Magdalena.
Volgens MOE-directeur Alejandra Barrios werden 22 van de 32 provincies in het land bestudeerd door in totaal 23 regionale coördinatoren. “We hebben daarmee 232 gemeentes onderzocht.”
Wat gaan de regering en andere instellingen met deze risicoanalyse doen? “De regering moet een veiligheidsplan uitvoeren om de bedreigde kandidaten en ambtenaren te beschermen”, zegt Jorge Enrique Calero van het kantoor van de nationale ombudsman. “En we roepen op te stoppen met het gebruik van onafwisbare inkt”, om aanvallen op burgers te voorkomen die hebben gestemd.
In 15 provincies zijn tribunalen opgezet die moeten volgen hoe de kandidaten hun fondsen besteden, zegt Héctor Osorio Isaza, magistraat van het Nationaal Electoraal Hof. “Bovendien hebben we getuigen aangesteld die de verkiezingsresultaten moeten filmen.”
In het kader van het zogenaamde “Plan Democratie” gaat de politie 135.000 agenten inzetten voor de veiligheid op straat tijdens campagnebijeenkomsten en tijdens de verkiezingen. 62.000 manschappen zullen worden gestationeerd in de ruim 9000 stembureaus in het hele land, en daarnaast zullen er agenten worden ingezet om kandidaten en partijbureaus te beschermen.
Ondanks de risico’s zijn er 70.000 mannen en 17.000 vrouwen die een gooi doen naar het ambt van gemeenteraadslid, provincieraadslid, burgemeester of gouverneur.