Verkiezingsnederlaag hervormers te wijten aan frustratie over traag democratiseringstempo

In de hoofdstad Teheran gingen 14 van 15 zitjes in het stadsbestuur naar conservatieve kandidaten. In de grote steden, waar de progressieve krachten traditioneel het sterkst staan, ging slechts 15 procent van de kiezers stemmen. Volgens het ministerie van binnenlandse zaken trok slechts 49 procent van de 41,2 miljoen kiezers naar de stembus.

De conservatieve krant “Kayhan” gewaagde van een “klinkende overwinning voor de fundamentalisten” en stelde dat het volk de hervormers de rug had toegekeerd. Volgens analisten hebben de conservatieven hun overwinning echter vooral te danken aan de lage opkomst. “De kiezers zijn de interne twisten in het hervormerskamp beu”, zegt waarnemer A.K. Pasha van de Universiteit van New Delhi, “Dit is een teken van ontgoocheling over het uitblijven van de democratische hervormingen en economische heropleving die de politici hebben beloofd”.

Khatami heeft enkele successen behaald op het sociale vlak. Paartjes mogen voortaan hand in hand in het park wandelen en vrouwen mogen cosmetica gebruiken en zich met modieuze hoofddoeken tooien die het haar onbedekt laten. De economische balans oogt minder fraai. Officieel bedragen werkloosheid en inflatie 13 procent, maar het cijfer ligt in werkelijkheid veel hoger.

Khatami weet zich gesteund door een ruime meerderheid van de bevolking, maar probeert de invloedrijke conservatieve geestelijken niet te bruuskeren door al te drastische hervormingen. Een al te populistische agenda leidt mogelijk tot een burgeroorlog of een staatsgreep. “De mensen beseffen dat religieuze fundamentalisten dwarsliggen, maar het is de taak van de regering om tegenstanders buitenspel te zetten”, zegt Ali Ghorban, een Iraniër die als marketingdirecteur in Dubai werkt, “Uiteindelijk vergelijken de kiezers de beloften met het resultaat”.

De Irak-crisis maakt het er voor de hervormers niet gemakkelijker op. De conservatieve voormalige president Akbar Hashemi Rafsanjani vergelijkt een aanval van de Verenigde Staten op Irak met “een python die een schorpioen aanvalt”. De conservatieven vinden dat Iran zich met de wapens moet verdedigen tegen een Amerikaanse aanval op de geloofsgenoten in het buurland. De hervormers varen een meer gematigde koers en vinden dat zowel de Verenigde Staten als Irak zich moeten houden aan de VN-regels.

“De Verenigde Staten wakkeren het extremisme aan en ondermijnen de democratiseringstrend in de Islamitische wereld”, zo verklaarde Khatami in een interview met het Iraanse persagentschap. De president toonde zich ongerust over de lage kiesopkomst, die hij als bedreiging voor de democratie beschouwde. Wanneer Iran een dictatuur wordt, wacht het land hetzelfde lot als het Irak van Saddam Hoessein, aldus Khatami.

N. Janardhan

xml=3

Ref: ap ip