‘Veroordeel de verantwoordelijken van het geweld tegen de sikhs’

30 oktober 1984. De Indiase premier Indira Ghandi wordt vermoord door haar bodyguards, twee sikhs. De moord is een wraakactie op de doden die vielen bij de ontruiming van de Gouden Tempel, die maanden eerder door militante sikhs was bezet. De niet-sikhs bekoelen op hun beurt hun woede op alle sikhs in India. Vooral in Delhi vindt een enorm bloedbad plaats. Vrouwen worden verkracht, kinderen onthoofd. Bijna drieduizend sikhs overleven de vier dagen van geweld niet, 35.000 anderen slaan op de vlucht.

De regering houdt zich opvallend stil tijdens de vergeldingen. De sikhs zijn ervan overtuigd dat de Congrespartij van Rajiv Ghandi, die zijn moeder als premier opvolgde, betrokken was bij de moorden. Ze verdenken de regering van aanzetten tot en organiseren van geweld.

Tien commissies, geen vervolging

Dit jaar werden nog nieuwe moorden uit 1984 ontdekt: in januari kwamen 32 nieuwe gevallen in Hondh-Chillar, een dorp in het noorden aan het licht. In maart werden 17 nieuwe zaken bij het stadje Pataudi ontdekt. ‘Bijna drie decennia na de feiten worden meer moorden op sikhs ontdekt. Dit toont de onwil van de opeenvolgende regeringen om de waarheid te vinden en de verantwoordelijken te straffen, ondanks de verschillende commissies’, zegt Meenakshi Ganguly, Zuid-Azië-kenner van Human Rights Watch, vandaag, 26 april. ‘De Indiase regering moet de verantwoordelijken voor de nieuw ontdekte moorden voor de rechter brengen.’

Sinds de feiten van 1984 richtten de opeenvolgende regeringen al tien gerechtelijke commissies op. Die moesten de schuldigen van de moorden vinden én de rol van de regering onderzoeken. Hoewel er duidelijke aanwijzingen zijn, kwamen de commissies nooit tot sluitende conclusies. Na het laatste verslag van 2005 verontschuldigde de premier zich tegenover de sikhs én tegenover de ganse bevolking. Want ‘wat plaatsvond in 1984 is een verloochening van het concept samenleving zoals het in de grondwet staat.’ Verantwoordelijken werden echter nooit aangeduid of veroordeeld.

Goed begin

De pas ontdekte moorden hebben nu tot een elfde commissie geleid. De regering van de deelstaat Haryana zal de moorden van Hondh-Chillar onderzoeken. ‘Een nieuwe gerechtelijke commissie is enkel een stap vooruit als de Indiase regering de informatie eindelijk gebruikt en de verantwoordelijken van de wreedheden veroordeelt’, stelde Ganguly. ‘De sikhs wachten al te lang op de veroordeling van de massamoordenaars. De nieuwe zaken zijn een goede plaats om te beginnen.’