Vietnam probeert internationale rijstcrisis buiten te houden

Nguyen Trung Thanh zit op een plastic krukje op de drukke Cho Mo-markt in Hanoi, met achter zich grote vaten waarin verschillende soorten rijst worden uitgestald. Hij verkoopt al tien jaar rijst, en ondanks de stijgende prijzen heeft hij niet minder klanten. “Maar de mensen klagen wel steen en been”.
Sinds begin dit jaar is rijst een vijfde duurder geworden in Vietnam. Samen met andere prijsstijgingen brengt dat arme Vietnamezen in de problemen. “Het probleem is dat de lonen niet voldoende mee stijgen”, zegt Dam Thi Sinh, die voor haar gezin van vijf inkopen doet op de Cho Mo-markt. “Ik koop minder dan vroeger en serveer thuis kleinere porties.”

Geen paniek

Maar van paniek is er geen sprake in Vietnam. Rijst wordt er niet zo explosief duurder dan in andere Aziatische landen. In maart verbood de Vietnamese premier Nguyen Tan Dung dit jaar nog meer exportcontracten voor rijst af te sluiten. Vietnam, na Thailand de grootste rijstexporteur ter wereld, heeft voorlopig voor 3,5 tot 4 miljoen ton exportcontracten getekend; vorig jaar voerde het land nog 4,5 miljoen ton uit. De producenten moeten meer rijst in Vietnam zelf verkopen, wat de prijzen moet drukken. De goede oogst die in het verschiet ligt, zal nog meer ontspanning brengen. Vorig jaar leed de oogst onder stormen en ongewone koude, wat het aanbod verminderde.
De exportbeperking lijkt Vietnam geen pijn te gaan doen. Door de gestegen wereldprijs heeft het land het eerste kwartaal van dit jaar 43 procent meer verdiend aan de uitvoer van rijst dan in de eerste drie maanden van vorig jaar. Het exportvolume nam maar met 5 procent toe.

Internationale effecten

Voor andere landen valt het Vietnamese exportbeleid negatief uit. Vorige week verklaarde Jacques Diouf, directeur-generaal van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN (FAO), dat exportbeperkingen in de grote productenlanden mee verantwoordelijk zijn voor de stijging van de internationale rijstprijs. Andere oorzaken zijn volgens Diouf de klimaatverandering, de daling van de voorraden en stijgende transportkosten.
De rijstprijs in Vietnam wordt meer dan vroeger bepaald door wat er op de internationale markten gebeurt. Door de export af te remmen, spelen die effecten minder. Maar Vietnam kan zichzelf niet isoleren van de prijsstijging van brandstof. Die drijft ook in Vietnam de transportkosten op. Ook pesticiden zijn veel duurder geworden. 
Een en ander heeft in Vietnam de inflatie het voorbije kwartaal opgedreven tot 9,2 procent. Voor de arme Vietnamezen is dat geen pretje. “De mensen lijden geen honger, maar er zijn wel degelijk moeilijkheden”, zegt Irja Sandberg, van de Internationale Federatie van het Rode Kruis. “We hebben de rantsoenen voor noodlijdende gezinnen moeten verhogen.” Zelfs in een land dat per jaar 38 miljoen ton rijst produceert en miljoenen tonnen kan uitvoeren, blijft de duurdere rijst dus niet zonder gevolgen.