Virtuele gemeenschapszin in Afrika

We kennen allemaal Sillicon Valley in de Verenigde Staten en Bangalore in India. Het zijn plaatsen die synoniem staan voor de ontwikkeling van nieuwe en vernieuwende technologieën. Maar niet enkel daar beweegt er wat, ook in West-Afrika is het digitale leven in volle ontwikkeling. Zal West-Afrika met Senegal weldra ook zijn eigen Sillicon Valley hebben?

  • Vorming OpenStreetMap in Jokkolabs, Saint-Louis, Senegal Vorming OpenStreetMap in Jokkolabs, Saint-Louis, Senegal

West-Afrika gaat digitaal

Wat er in Senegal allemaal aan het gebeuren is in de digitale wereld, is indrukwekkend. Digitale initiatieven schieten als paddenstoelen uit de grond, begrippen als open-source, 3D-printers en fablabs gaan hier vlotjes over de tong. Fablabs (van het Engelse fabrication laboratorium) zijn experimenteer- en onderzoeksruimtes,  co-workingspaces waar ontwikkelaars en uitvinders, meestal vanuit een open-source geest, samen hun ding doen.

Vele vernieuwende projecten worden zo ontwikkeld, en de fablabs vormen op die manier een soort katalysator voor ondernemerschap en innovatie. Een knap voorbeeld in West-Afrika zijn de Jokkolabs in Senegal, Mali en Burkina Faso, maar ook het Woelab in Togo. De open-source geest die je terug vindt in deze fablabs kan omwille van verschillende redenen op veel interesse rekenen en de open-source technologie is dan ook niet meer in zijn beginstadium hier.

Een discussiedag over open-source projecten in het kader van de mondiale week van het ondernemerschap in Dakar illustreerde dit. Het was geen eerste introductie die geïnteresseerden krijgen over open-source, er werd uitgebreid gebabbeld over Drupal, OpenStreetMap, Ubuntu. Er werden diepgaande discussies gevoerd, en er werd nagedacht over de toekomst van open-source in Senegal, en bij uitbreiding in West-Afrika.

OpenStreetMap in Senegal 

Een van de open-source projecten in volle ontwikkeling in Senegal is OpenStreetMap , of kortweg OSM. OpenStreetMap kan je het Wikipedia van de kaarten noemen. Het is een internationaal project dat de wereld op een open manier in kaart wil brengen. Sinds 2004 worden er van over de hele wereld gegevens verzameld over wegen, spoorwegen, rivieren, bossen, ziekenhuizen, restaurants, enzovoort. Die gegevens worden opgeslagen in een database die gratis toegankelijk is voor iedereen, wat er voor zorgt dat iedereen zelf aan de slag kan gaan met de beschikbare data.

In Senegal is OpenStreetMap echt van start gegaan in juni 2012 naar aanleiding van overstromingen in Dakar. Aangezien er op dat moment bij de hulpverlening een hoge nood was aan geografische informatie over de overstromingszones werd het Humanitair OpenStreetMap Team (HOT) ingeschakeld. Niet enkel vanop afstand werden de gebieden met behulp van satellietfoto’s in kaart gebracht, onder leiding van HOT werden er in Senegal ook vormingen georganiseerd om de betreffende gebieden op het terrein in kaart te brengen. Daardoor ontstond er een eerste echte OpenStreetMap-gemeenschap, die snel uitbreidde.

Echter niet alleen in Senegal is er zich een OpenStreetMap-gemeenschap aan het ontwikkelen ook in andere Afrikaanse landen zijn er enthousiastelingen te vinden. Afgelopen weken was er zo bijvoorbeeld in Dakar een bijeenkomst van OpenStreetMappers uit Senegal, Togo, Niger, Burkina Faso en enkele supporters uit het zogenaamde noorden. Bijna twee weken brachten ze door in Kër Thiossane , een zeer gastvrije plek, een familiehuis voor cultuur, kunst en multimedia, waar ze werkten aan de creatie en vertaling van Franstalige documentatie voor OpenStreetMap.

Ook was het de gelegenheid om ideeën en ervaringen uit te wisselen. Waar OpenStreetMap in Niger bijvoorbeeld nog heel klein is, maar toch al stevig in zijn kinderschoenen staat, gaat het in Senegal al veel verder. Zo is de technische dienst van de “mairie” van Grand Dakar (een belangrijke wijk in het centrum van Dakar) systematisch de buurt in kaart aan het brengen met behulp van OpenStreetMap.

Het uitwisselen van ervaringen en ideeën over OpenStreetMap in verschillende landen is bijgevolg enorm verrijkend en samen werd er een strategie ontwikkeld om OpenStreetMap nog dieper in de aarde van het Franstalige West- en Centraal-Afrika te wroeten.

Belang van nieuwe technologieën 

Maar waarom worden deze open-source initiatieven als OpenStreetMap met zoveel interesse ontvangen? Omwille van veel verschillende redenen. Op diverse vlakken kunnen deze nieuwe technologieën immers een belangrijke rol spelen in Afrika.

Voor studenten zijn ruimtes zoals fablabs hemels om te experimenteren en hun eigen project op te zetten. Het zijn ruimtes waar hun creativiteit een plaats krijgt en waar ze hun talenten kunnen exposeren. Ook zijn open databases zoals OpenStreetMap enorme bronnen aan gratis gegevens en informatie die studenten zelf gemakkelijk kunnen gebruiken, aanpassen en verbeteren.

Dit is tussen haakjes niet enkel in Afrika zo, ook in Europa is dit het geval. Dankzij deze open-source initiatieven kunnen studenten (en anderen) eindelijk zelf dingen creëren en maken zonder grote bedragen uit te geven aan software en gegevens, die duur verkocht worden. De open-source software is voor studenten dan vaak ook de eerste en enige gelegenheid om uit de literatuur te ontsnappen en een stap in de praktijk te zetten.

Echter niet alleen voor studenten zijn open-source platformen en open-databases interessant. Ook voor lokale en internationale organisaties aan het werk in de ontwikkelingssector of in crisismanagement kunnen ze een grote impact hebben of de efficiëntie en effectiviteit van hun werk. De OpenStreetMap-database is immers beschikbaar voor en modifieerbaar door iedereen. Deze data kan bijgevolg uiterst nuttig gebruikt worden in humanitaire analyses en ontwikkelingsplannen.

Maar ook een ander aspect van open-source wordt zeer belangrijk bevonden hier. Het is het ontstaan en bestaan van een gemeenschap rond een platform. OpenStreetMap doe je niet alleen. Je werkt samen met anderen van ver weg en dichtbij aan hetzelfde project. Het is gebaseerd op collaboratie en gemeenschap, het delen van dezelfde waarden, het behoren tot een familie: waarden die in de Afrikaanse samenleving hoog aangeschreven staan. Het typerende gemeenschapsgevoel is dus niet enkel in een traditionele Afrikaanse gemeenschap belangrijk, ook in de moderne digitale wereld blijkt het gemeenschapsaspect een belangrijke motivator te zijn. 

Jorieke Vyncke blogt voor MO.be. Na de Centraal-Afrikaanse Republiek en Kameroen, is ze nu in Senegal om de lokale OpenStreetMap-gemeenschap te ondersteunen.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.