Vluchtelingen uit Mali worden steeds vaker teruggestuurd

“Toen ik in februari Spanje werd uitgezet, had ik niets”, zegt Tidiane Coulibaly uit Sobocou, een dorp in de westelijke regio Kayes. “Na een paar maanden detentie in Libië, kon ik eindelijk terug naar Bamako. Daar ving AME mij drie dagen lang op en kreeg ik geld om terug te gaan naar mijn dorp.”
AME is de Association Malienne des Expulsés, in 1996 opgericht door migranten die Angola werden uitgezet. Het hoofdkwartier van AME in Bamako is een toevluchtsoord geworden voor mensen die tussen wal en schip vallen.
“Dagelijks komen op het vliegveld Bamako-Senou Malinezen uit Europa en van elders aan”, zegt Oumar Sidibé, die verantwoordelijk is voor de psychische begeleiding van de migranten. “Het is moeilijk om te zien dat het steeds vaker gaat om massale uitzettingen, zoals in september, toen 135 mensen Libië werden uitgezet.”
Het internationale vliegveld van Mali is een belangrijke aankomsthavens voor Malinezen die terugkeren. Meer migranten komen echter thuis na een lange wandeltocht door de Sahara, vanaf de kust van de Middellandse Zee. AME heeft twee centra aan de rand van de woestijn: één in Kidal, in Noord-Mali, vlakbij de Algerijnse grens, en één bij Nioro du Sahel, in het noordwesten van het land, vlakbij Mauritanië.
AME heeft een hele keten van hulpverleners gemobiliseerd om de migranten te helpen. Van psychologen tot advocaten, rechters en journalisten. “We geven de migranten niet alleen onderdak en begeleiding, we zijn ook begonnen met juridische trajecten. Het is niet normaal dat iemand die tien jaar in het buitenland werkt en inkomstenbelasting betaalt, alles in één dag kwijtraakt”, zegt Sarr Keme Keita, een AME-activist.

Overeenkomsten

Een Malinese advocaat die niet met naam genoemd wil worden, stelt dat zeven Malinezen die Frankrijk werden uitgezet, weer terugkonden nadat AME een rechtszaak had aangespannen.
Europa voert een steeds strikter immigratiebeleid. Negen Afrikaanse landen, waaronder Senegal en Burkina Faso, tekenden al overeenkomsten met de Europese Unie waarin uitzetting van migranten zonder papieren wordt gefaciliteerd.
“Wij zijn tegen deze overeenkomsten omdat ze suggereren dat Mali het goedkeurt wanneer Frankrijk alle illegale Malinezen uitzet”, zegt Sidibé.
Het geld dat de migraten naar huis sturen, is van groot belang voor de economie in Mali. “Migranten geven aan hun gemeenschap: scholen, gezondheidscentra, elektriciteit, irrigatieprojecten, kleine bruggen.. we hebben het allemaal aan hen te danken”, zegt Moussa Sylla, inwoner van de stad Banamba.
De westelijke regio Kayes heeft veel te danken aan het geld dat migranten terugsturen naar huis. Volgens de Wereldbank droegen Malinezen in Frankrijk bij aan 60 procent van de infrastructuur. Zo’n veertig Malinese emigrantenverenigingen in Frankrijk gaven financiële steun aan 150 projecten. In de afgelopen tien jaar ging het om een bedrag van 3 miljoen euro. Het grootste deel van dit geld is echter niet in de nationale statistieken van Mali te vinden.