VN-baas blaast warm en koud in verband met Myanmar

Sommige lidstaten van de Verenigde Naties zouden het militaire regime in Myanmar veel harder willen aanpakken. De VS hebben een ontwerpresolutie voor de Veiligheidsraad klaar die de junta stevig de levieten leest, maar Rusland en China dreigen met hun veto. “De situatie in Myanmar is significant slechter geworden voor verscheidene internationale organisaties, die steeds meer beperkingen opgelegd krijgen bij hun humanitaire inspanningen”, luidt de tekst. Daarbij verwijzen de VS naar het Rode Kruis, die volgens sommige bronnen vijf lokale kantoren in Myanmar heeft moeten sluiten.

De resolutie zegt verder dat de internationale gemeenschap “diep bezorgd” is over de “grensoverschrijdende bedreiging die uitgaat van de aids-epidemie, de vogelgriep, de drugssmokkel en de mensenhandel in Myanmar.”

De tekst veroordeelt ook de “voortdurende aanvallen” door het leger op burgers, en vooral op leden van de etnische minderheid de Karen. Die aanvallen “hebben tot groeiende vluchtelingenstromen gevoerd, ook naar de buurlanden.”

Toch wat vreemd dat een VN-baas een regime dat dermate over de schreef een schouderklopje geeft? Ban Ki-moon moet schipperen tussen wat de VS willen en de standpunten van China, Rusland en veel ontwikkelingslanden die het regime in Myanmar in bescherming nemen.

Volgens de Russische VN-ambassadeur Vitaly Churkin, die deze maand de Veiligheidsraad voorzit, staat Myanmar in januari niet op de agenda. Rusland is er ook tegen om daar verandering in te brengen. “De Russische Federatie gelooft niet dat de situatie in Myanmar een gevaar betekent voor de internationale vrede en veiligheid.” Mensenrechtenaangelegenheden moeten volgens Churkin “in de daarvoor geëigende fora” behandeld worden.

China steunt het Russische standpunt. Doordat twee vetomachten dwarsliggen, kan de Veiligheidsraad niets ondernemen. Het machtigste orgaan van de VN besliste nochtans in september vorig jaar voor het eerst om Myanmar op de permanente agenda te plaatsen.

Ook de Niet-Gebonden Beweging (NAM), met 117 leden het grootste politieke blok in de VN, wil niet dat de Veiligheidsraad optreedt tegen Myanmar. “Buurlanden van Myanmar die lid zijn van de Niet-Gebonden Beweging, hebben verklaard dat de situatie in Myanmar geen bedreiging vormt voor de regionale vrede en stabiliteit”, liet de groep vorige maand in een verklaring weten.

Maar mensenrechtenorganisaties luiden nog altijd de alarmbel. “Het regime heeft 3.000 dorpen platgebrand in het oosten van het land om etnische minderheden van de kaart te vegen”, zegt Kerry Kennedy, de stichter van het Robert F. Kennedy Centrum voor Mensenrechten. “Het leger vernietigt ook voedselvoorraden en gebruikt duizenden dorpelingen voor slavenarbeid.

“De militairen laten geen vrije pers toe, geen onafhankelijke burgerorganisaties en geen oppositiepartijen”, vult Brad Adams aan, directeur Azië van Human Rights Watch (HRW). “Het regime arresteert en foltert mensen die hun mening uiten. Dat zijn de onderwerpen waarover de Veiligheidsraad zich moet buigen.” Volgens HRW nemen Rusland en China het op voor Myanmar omdat ze “enge commerciële relaties” hebben met de junta.