VN en Belgische Voetbalbond pakken voetbalracisme aan

Of je nu voetbalt in de hoogste divisie of bij de caféploeg om de hoek, tijdens het actieweekend van de Belgische voetbalbond kan je als voetballer een statement maken tegen racisme op en rond het voetbalveld. We vragen dat alle ploegen voor de wedstrijd een witte en zwarte streep aanbrengen op hun gezicht als teken van solidariteit met de actie, zegt Bondsvoorzitter Jan Peeters.

Uitgerekend deze week maakten de VN in New York een rapport bekend waarin staat dat er wereldwijd steeds meer racistische incidenten gemeld worden in het voetbal. De toename van geweld en openlijk racistische incidenten wordt niet alleen geïllustreerd door de acties van sommige supporters, maar ook door het commentaar en de gedrag van coaches van wereldberoemde ploegen die racistische incidenten trivialiseren of legitimeren, zegt Doudou Diene, één van de speciale rapporteurs voor de VN-Mensenrechtencommissie.

De VN vinden dat nationale sportfederaties niet hard genoeg optreden tegen dergelijke incidenten. De vereniging van Europese voetbalfederaties Uefa treedt alvast streng op tegen racisme op het veld. Anderlecht-spits Nened Jestrovic werd vorige week nog geschorst door de Uefa omdat hij in de Champions League Fuck you black riep tegen Mohamed Sisseko van Liverpool. De spits van KV Mechelen, Patrick Goots, werd vorige week beticht van antisemitische opmerkingen door Sam Lavan, een Antwerp-verdediger met joodse wortels.

Toch is het racisme naast het veld een groter probleem. Wat je daar als supporter - en daar zijn ook kinderen bij - te horen krijgt, draagt bij tot verspreiding van racisme in de maatschappij, zegt Reza Gholamalizad van het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding. Racisme in het voetbal wordt vaak weggelachen, ook door sportjournalisten. Provocatie van de tegenstander hoort erbij, zegt men vaak. Dat klopt voor een deel, maar je moet ergens de grens trekken. In sommige stadions klinken oerwoudgeluiden tegen zwarten of gaskamerliederen tegen joden. De voetbalclubs moeten daartegen optreden.

Stadionverbod

Het Centrum bracht het gedrag van de spionkoppen in kaart in 2004 en sensibiliseert volop voetbalclubs, preventief optredende stewards en supportersverenigingen. In de lente van 2006 komt er een grootschalige campagne op televisie en in de kranten met het gezicht van een bekende speler.

Wat betreft sensibilisering drijft België mee op de stroom van een sterke antiracismebeweging in het Europese voetbal, waarin Engeland, Italië en het ngo-netwerk FARE (Football Against Racism in Europe) een voortrekkersrol spelen.

Men vergeet echter vaak dat sensibiliseren alleen niet genoeg is, stelt het Centrum. België gaat vanaf 2006 hopelijk ook structurele maatregelen invoeren. We werken aan richtlijnen voor scheidsrechters, spelers, stewards, veiligheidsverantwoordelijken en de politie. Het Centrum wil dat stewards iets doen tegen spionkoppen die manifest tot haat aanzetten. Tegen supporters die vreemdelingenhaat propageren in het stadion, moet een tijdelijk stadionverbod mogelijk zijn, zegt Gholamalizad. En als het te bont wordt, moeten scheidsrechters een wedstrijd tien minuten kunnen stilleggen.

Nationale beweging

De toename van het racisme in het voetbal heeft volgens het VN-rapport te maken met de internationale actualiteit. In een samenleving die gedomineerd wordt door de strijd tegen de terreur, slaat maatschappelijke angst om in negatief gedrag tegen buitenlanders, vluchtelingen en allochtonen, zegt Djibril Diallo, de directeur van de recent opgerichte VN-dienst Sport voor Ontwikkeling en Vrede. Voetbal is de meest universele taal ter wereld maar sport kan ook het lelijkste in de mens boven halen: racisme, geweld en excessief nationalisme, zegt Diallo.

De Algemene Vergadering van de VN debatteert momenteel over een resolutie die de FIFA oproept om een racisme- en discriminatievrije sportwereld te promoten en te overwegen om een zichtbaar thema rond antiracisme in het voetbal te introduceren. De resolutie wordt gestemd voor het einde van dit jaar, zodat het effect ervan zichtbaar kan zijn op de Wereldbeker voetbal in Duitsland.

De Voetbalbond hoopt met de actie van volgend weekend een nationale beweging op de been te brengen die merkbaar zal zijn in heel het land en waar niet naast te kijken valt. Deelnemende clubs kunnen een foto opsturen naar de voetbalbond en 4 voetballen winnen. (ADR)