VN veroordelen Egyptische staat van beleg

Het rapport van Martin Scheinin zegt dat Egypte de noodwet voortdurend inroept op momenten dat er geen link is met terroristische activiteiten. Op die manier worden politieke activisten en bloggers gearresteerd en worden militaire rechtbanken ingezet in politiek gemotiveerde processen.
De speciale rapporteur zei ook dat een op til zijnde terrorismewet en een voorgesteld amendement van de Egyptische grondwet een permanente noodtoestand zouden uitroepen in het land.
De terrorismewet geeft de politie absolute macht om arrestaties uit te voeren en om privégesprekken af te luisteren. Hij geeft de president ook de macht om verdachte terroristen toe te wijzen aan buitengewone militaire rechtbanken.

Arrestaties

Volgens Scheinin hebben arrestanten het nu al hard te verduren. Arrestatiebevelen die ingetrokken worden door een rechter worden vaak “onmiddellijk vernieuwd als de persoon wordt vrijgelaten, of gewoon genegeerd tot er een nieuw arrestatiebevel verkregen is.”
Hij verwijst onder meer naar het proces van Ahmed Mustafa, de twintigjarige blogger die voor een militaire rechtbank moest verschijnen wegens het verstrekken van valse informatie en de belediging van legerofficieren. Onder druk van de Verenigde Naties en internationale mensenrechtengroeperingen werd Mustafa vrijgelaten, nadat die beloofd had zich te zullen verontschuldigen en de website van het internet te halen.
Moataz El Fegiery van het Cairo-instituut voor Mensenrechtenstudies (CIHRS), is ervan overtuigd dat de internationale druk een belangrijke rol gespeeld heeft in de vrijlating van Mustafa.

Diplomatiek offensief

Egypte heeft geprobeerd om een negatief rapport te vermijden, maar dat is niet gelukt. “De Egyptische regering heeft enkele belangrijke aanbevelingen van VN-lidstaten in de mensenrechtenraad gevolgd, maar heeft enkele van de meest cruciale links laten liggen”, zegt El Fegiery. Zo heeft Egypte wel de definitie van foltering in lijn gebracht met de internationale regelgeving en heeft het wetten ingetrokken die journalisten veroordelen omdat ze hun vrijheid van meningsuiting uitoefenen.
Volgens het CIHRS probeerde Egypte om kritiek in de Mensenrechtencommissie zoveel mogelijk onder de mat te schuiven. Het land probeerde andere staten, vooral Arabische landen, te overtuigen om lovende tussenkomsten te doen. Maar die poging faalde onder meer door een campagne van Egyptische organisaties die landen opriep om precies het omgekeerde te doen.
“Egyptische diplomaten deden ook alles wat ze konden om de reikwijdte van de missie van de speciale gezant te verkleinen”, zegt Hossam Bahgat van het Egyptische Initiatief voor Persoonlijke Rechten. “Ze hielden hem weg uit gevangenissen of uit terrorismeprocessen en lieten hem niet praten met gevangenen, hun families of de families van slachtoffers.”
“Maar de feiten zijn duidelijk, en het rapport levert de meest vernietigende inschatting van de systematische mensenrechtenschendingen die al sinds 1981 gebeuren in naam van de nationale veiligheid”, zegt hij.
Afgezien van een pauze van anderhalf jaar in 1980 leven Egyptenaren al sinds 1967 onder een noodwet (wet nummer 162). Die kwam er na de Arabisch-Israëlische oorlog. De wet, die om de drie jaar verlengd wordt, geeft de politie meer macht, schort de grondwettelijke vrijheden op en legaliseert censuur. Ongeveer 17.000 mensen zitten in Egypte gevangen als gevolg van de wet. Het aantal politiek gevangenen loopt volgens schattingen op tot 30.000.