VN willen 'duurzame oplossing' voor Servische vluchtelingen

Tijdens de oorlog die in de jaren negentig in het voormalige Joegoslavië woedde, vluchtten ongeveer 500.000 etnische Serviërs naar Servië. De Verenigde Naties en Europese experts pleiten nu voor een duurzame oplossing voor deze vluchtelingen: integratie in de Servische samenleving of terugkeer naar de voormalige Joegoslavische deelrepublieken.

Servië herbergt de meeste vluchtelingen van alle landen in Europa, zegt Dario Carminati, directeur van het bureau van het Hoge Commissariaat voor de Vluchtelingen (UNHCR) in Belgrado. Voor die vluchtelingen moet een permanente oplossing worden gevonden, één waarbij ze het recht houden om zelf te kiezen.

De meeste vluchtelingen kwamen in de jaren negentig al naar Servië, maar sindsdien is er nauwelijks iets gedaan om hun situatie te verbeteren. Servië heeft 7,4 miljoen inwoners. Van de 500.000 vluchtelingen komen er 180.000 uit Kroatië en 100.000 uit Bosnië. De overige 220.000 zijn ontheemde Serviërs uit de provincie Kosovo. Zij vluchtten in 1999, toen de VN en de Navo vredestroepen stationeerden in de provincie. De uittocht kwam nadat de Navo wekenlang bombardementen uitvoerde op Servië, om een einde te maken aan de gewelddadige campagne van Servië tegen het Kosovaarse rebellenleger UCK. De Serviërs vluchtten vervolgens massaal uit de grotendeels door Albanezen bewoonde provincie Kosovo, uit angst voor wraakacties.

Volgens statistieken van de UNHCR zijn nog maar 60.000 Serviërs teruggekeerd naar Kroatië, en 100.000 naar Bosnië. Van de Serviërs uit Kosovo keerde vrijwel niemand terug.

Wie de status van vluchteling of ontheemde heeft, krijgt gratis gezondheidszorg en een maandelijks voedselrantsoen. Voor werk of definitief onderdak wordt niet gezorgd. De meeste vluchtelingen werken in het grijze circuit. De weg naar een eigen huis en een definitieve plaats in de Servische samenleving is lang en moeizaam. Deze mensen worden al jaren als een last gezien, zegt professor Zvezdan Djuric. Meestal zijn ze gevlucht met alleen een bundeltje kleren en wat geld. En zelfs Serviërs die wel een flink kapitaal meebrachten om een eigen bedrijfje op te zetten, slaagden daar nauwelijks in. Servië was jarenlang volledig geïsoleerd door sancties. Het meeste geld is opgegaan aan overleven, zegt Djuric.

Ook andere Balkanlanden tellen veel vluchtelingen. In de jaren negentig was er sprake van de grootste migratie van na de Tweede Wereldoorlog. Meer dan twee miljoen mensen hebben hun oorspronkelijk woonomgeving verlaten en zich elders gevestigd, zegt Milena Spasovski van de Universiteit van Belgrado. Behalve Serviërs, vluchtten ook veel moslims. Zij verlieten de door Servië en Kroatië gecontroleerde gebieden in Bosnië-Hercegovina. Ongeveer een miljoen Kroaten, moslims en Serviërs keerden nooit terug naar hun huizen nadat de oorlog in 1995 eindigde.

De oorlog heeft geleid tot etnisch gezuiverde staten, zegt Borka Pavicevic, hoofd van het Centrum voor Culturele Zuivering in Belgrado, een niet-gouvernementele organisatie die zich inzet voor verzoening tussen voormalige Joegoslavische deelrepublieken. De internationale gemeenschap heeft daar amper oog voor.

Sommige vluchtelingen konden wel een succesverhaal op hun naam schrijven. Een van de grootste bedrijven voor openbaar vervoer in Belgrado is eigendom van de broers Saric, die tien jaar geleden uit Kroatië vluchtten. Zij startten hun bedrijf in de tijd dat het stadsbestuur van Belgrado geen geld had om het openbaar vervoer overeind te houden. Werknemers werft het bedrijf vooral onder vluchtelingen. Veel Serviërs zien de vluchtelingen als tweederangs burgers, zegt mede-eigenaar Milan Saric. Op deze manier kunnen we ze hun waardigheid teruggeven. (JS/ADR)

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.