VN willen vredesmacht Darfur uitbreiden

De missie van de Afrikaanse Unie in Darfur telt 7.000 militairen en waarnemers uit Afrikaanse landen. Donors financieren de missie die het geweld in het westen van Sudan moet stoppen met ongeveer 17 miljoen dollar per maand. In Darfur terroriseren Arabische milities de Afrikaanse bevolking. Meer dan 200.000 vluchtelingen worden opgevangen in kampen in buurland Tsjaad.

De AU publiceerde gisteren in Addis Abeba een rapport dat erop wijst dat de unie bereid is de missie over te dragen aan de Verenigde Naties. VN-secretaris-generaal Kofi Annan zei gisteren dat de AU heeft aangegeven nog negen tot twaalf maanden te willen blijven, op voorwaarde dat donors de benodigde middelen verschaffen. Als logistieke en financiële steun uitblijft, dan zit de missie in maart zonder geld, aldus Annan. We overwegen verschillende mogelijkheden, inclusief samenwerking van de VN met de AU.

Als de VN betrokken raakt bij de missie in Darfur, dan zal het militaire apparaat in de regio anders georganiseerd worden, zei Annan. Sudan is erg groot. Een missie met dit mandaat moet helikopers hebben, mobiel zijn, tactische luchtsteun krijgen en snel kunnen reageren. Een uitgebreidere vredesmacht moet uitgerust zijn met geavanceerde apparatuur en logistieke ondersteuning, zei Annan. De huidige missie van de AU bestaat alleen uit Afrikaanse troepen, maar aan een eventuele nieuwe missie zullen ook troepen van buiten Afrika meedoen. Als wij het mandaat krijgen, dan zal ik landen die de militaire capaciteit hebben, benaderen om mee te doen.

De AU houdt van 16 tot 24 januari een topontmoeting in de Sudanese hoofdstad Khartoem. Naar verwachting wordt daar een besluit genomen over de toekomst van de missie in Darfur.

Vorige week klaagde Annan over de trage troepenopbouw voor de vredesmissie in Zuid-Sudan. Die VN-missie (UNMIS) telde half december bijna 4.300 militairen, slechts 40 procent van de geplande 10.000. UNMIS ging in maart 2005 van start om toe te zien op handhaving en implementatie van het vredesakkoord tussen Noord en Zuid-Sudan. UNMIS werkt nauw samen met de AU-missie in West-Sudan, waar het geweld en de etnische zuiveringen nog steeds doorgaan.

Niet-gouvernementele organisaties riepen Annan gisteren op een hoge VN-gezant te benoemen voor Darfur. Volgens mensenrechtenorganisatie Human Rights First (HRF) moet die gezant in staat gesteld worden te onderhandelen met alle partijen in het conflict, variërend van stamhoofden tot de door de regering gesteunde Arabische milities en niet-Arabische rebellengroepen.

Een nieuwe benoeming zou het diplomatieke proces versterken en de publieke aandacht op de situatie vestigen, zegt Maureen Byrnes, directeur van HRF. De Verenigde Naties benoemden in 2004 de Nederlandse oud-minister van Ontwikkelingssamenwerking Jan Pronk tot speciale gezant voor Sudan. HRF benadrukt dat een nieuwe VN-gezant nauw zou moeten samenwerken met zowel Pronk als de AU en de VN-missies. (JS/ADR)