VN zetten sputterend Kyoto-proces opnieuw op de agenda

Het verdrag van Kyoto schrijft voor dat geïndustrialiseerde landen die het
verdrag ratificeren, tegen 2012 hun CO2-uitstoot met gemiddeld 5,2 procent
moeten verminderen. Het verdrag blijft dode letter zo lang het aantal
deelnemende industrielanden geen 55 procent van de CO2-uitstoot van die
groep in 1990 vertegenwoordigt. Op de VN-milieuconferentie in New Delhi
kwamen de aanwezigen echter niet verder dan het reanimeren in het geloof in
Kyoto. De landen die het Kyoto-verdrag ratificeerden, roepen de landen
die dat nog niet deden op dat alsnog en meteen te doen, luidde de
slotverklaring, die er kwam onder hoge druk van de Europese Unie, de G77
(de ontwikkelingslanden die in de VN zijn vertegenwoordigd) en China.

Rusland, Canada en de VS - de grootste vervuiler - hebben Kyoto nog niet
ondertekend. Amerikaanse functionarissen verklaarden van meet af aan dat ze
dat ook niet van plan zijn. Wij vinden Kyoto onrechtvaardig, onbetaalbaar
en ineffectief, verklaart Paula Dobriansky, Amerikaanse onderminister voor
Wereldzaken bij Buitenlandse Zaken. Volgens waarnemers besteedden de
Amerikaanse onderhandelaars in New Delhi hun energie vooral aan
vertragingsmanoeuvres. Dat de conferentie er niet in slaagde een fikse
sprong voorwaarts te doen, komt door de lobby van de sector van de fossiele
brandstoffen. Vooral de VS en Saudi-Arabië trachtten elke vooruitgang te
dwarsbomen, zegt Greenpeace-actievoerder Steven Sawyer. Zo slaagde de
olielobby erin om het derde rapport van het IPCC, het
klimaatwetenschappelijke studiuecentrum van de VN dat oproept tot dringende
maatregelen, ter discussie te stellen. Uiteindelijk werd alleen in de
inleiding van de slotverklaring voorzichtig gezegd ‘dat de aanbevelingen
van het IPCC moeten worden overwogen’.

Vele ontwikkelingslanden trekken zich op aan de Amerikaanse weigering en
schrikken terug van elk engagement omtrent het terugdringen van de
CO2-uitstoot. Tot 2012 zijn ze daar ook niet toe verplicht. Volgens de
Indiase premier Atal Bihari Vajpayee zouden bijkomende verplichtingen
alleen maar meer schade berokkenen aan de fragiele ontwikkelende economieën
en bijvoorbeeld armoedeprogramma’s in het gevaar brengen, een standpunt
waar de EU oren naar heeft.

Jurgen Trittin, Duits minister van Milieu, was niet teleurgesteld. Hij is
ervan overtuigd dat Rusland om financiële redenen Kyoto zal ratificeren.
Als het dat niet doet, kan het geen emissierechten (het zogenaamd
overschot aan schone lucht) verkopen aan het buitenland, argumenteert
Trittin. Ook het akkoord over het ‘Clean Development Mechanism’ wordt met
enige trots door de conferentieleden gepresenteerd. Het mechanisme voorziet
in de mogelijkheid voor geïndustrialiseerde landen om te investeren in
milieuvriendelijke technologie in de armere landen. Op die manier bouwen ze
‘broeikasgaskrediet’ op en kan de strijd in de eigen industrie wat minder
pijnlijk gevoerd worden. We kunnen volgend jaar starten, zelfs
onafhankelijk van Kyoto, verklaart Trittin.

De ngo’s zijn minder tevreden met de resultaten in New Delhi. Miljoenen
mensen zullen het kind van de rekening van deze vertragingen worden,
waarschuwt Kate Hampton, woordvoerder van de ngo Friends of the Earth
International. De activiste hekelt het gebrek aan voorbereiding van de
deelnemers van de milieutop. Anderen geven aan dat er zes weken na de
Wereldtop voor Duurzame Ontwikkeling een zekere vergadermoeheid heerste.
Volgens Hampton kwam Saudi-Arabië wel goed voorbereid naar Delhi en
slaagden de VS en Saoedi-Arabië erin een wig te drijven tussen arm en rijk.
Er werd volgens Steven Sawyer van Greenpeace te veel gepalaverd over
relatief kleine budgetten, terwijl de focus had moeten liggen op een
degelijke, wetenschappelijke voorbereiding van de adaptatieprogramma’s.

Volgens het Milieuprogramma van de VN (UNEP) heeft de opwarming van de
aarde dit jaar aan 9.000 mensen het leven gekost en werd voor 70 miljard
euro schade aangericht door vloedgolven, stormen en andere vormen van
natuurgeweld die zijn veroorzaakt door de opwarming.