Voedselmonopolies kosten consument geld

Maar dit slechte seizoen is maar een gedeeltelijke verklaring. De afgelopen vijf jaar zijn de voedselmarkten bijzonder grillig en de oorzaak daarvan is structureel. Er zijn de groeiende wereldbevolking, de toenemende vleesconsumptie in de opkomende economieën, de impact van het klimaat, dat de landbouwcycli grondig verstoort, de biobrandstoffenproductie en overige bio-industrie die een grote hap uit de voorraden nemen (in 2011 ging in de VS 40 procent van de maïs naar de productie van ethanol) en de toenemende speculatie met landbouwgrondstoffen. Volgens de Wereldbank steeg de prijs van futures voor maïs met 45 procent, voor sojabonen met 30 procent en voor tarwe met 50 procent. En ten slotte is er de concentratie van de landbouwgrondstoffen op de wereldmarkt. Maïs en soja voor de wereldmarkt zijn bijvoorbeeld voor 80 procent afkomstig uit slechts vijf landen en de handel ervan is in handen van slechts vier bedrijven.

Vorig jaar waren 90 miljoen mensen in 73 landen voor hun voedsel afhankelijk van het World Food Program (WFP). In 2011 kocht het WFP voor 61 miljoen euro tarwe van de Zwitserse multinational Glencore, o.a. voor hongersnood in Ethiopië, Kenia, Soedan en Noord-Korea, ondanks de belofte van het WFP in 2010 om voedsel te kopen van de lokale boeren. Glencore heeft ook een actieve rol gespeeld in de stijging van de tarweprijzen vorig jaar ten gevolge van de droogte in Rusland. Het bedrijf kreeg al heel vroeg informatie over de slechte groei van de gewassen in het voorjaar van 2010 en speculeerde op hoge tarweprijzen, aldus de investeringsbank UBS. FAO-directeur José Graziano da Silva vindt dat er een grondige herziening moet komen van de manier waarop we produceren, verhandelen en consumeren. Concreet stelt de FAO voor te werken aan een betere risicospreiding, in plaats van de grote concentraties op de huidige markt, en vraagt ze dat er duurzame voedselproductie komt in landen die vandaag zeer afhankelijk zijn van voedselimport. (Alma De Walsche)