Voices 21

Veel van deze NGO’s zijn een proces begonnen van globale mobilisatie rond initiatieven die media- en communicatienetwerken meer toegankelijk willen maken, die het communicatiebeleid willen beïnvloeden, die problemen inzake media-eigendom willen aanpakken en die adequate antwoorden willen vinden op de huidige trends in de globale communicatie.

Initiatieven zijn bijvoorbeeld: de samenwerking tussen NGO’s voor gemeenschapsradio, NGO”s die als Internetprovider optreden, het Platform voor de Democratisering van Communicatie, de ondertekenaars van de People’s Communication Charter, de Cultural Environment Movement, en de planning voor een wereldtop voor de civiele samenleving rond media en communicatie.

Met dit voorstel willen we oproepen tot een beweging waar deze initiatieven en mensen elkaar kunnen ontmoeten, waar ze samen plannen maken en campagne voeren. We geloven dat het tijd is om te wijzen op de gemeenschappelijke bekommernissen van een nieuwe globale beweging voor media en communicatie!

De gemeenschappelijke bekommernissen

Volgens ons zijn de organisaties van de civiele samenleving die media- en communicatienetwerken gebruiken in hun streven naar sociale verandering verbonden door:

- het bewustzijn van het toenemende belang van de massamedia en van
communicatienetwerken voor de doeleinden die ze trachten te bereiken;
- de bekommernis om de huidige trends in het domein van de informatie en de
communicatie zoals concentratie, commercialisering, privatisering en liberalisering;
- het gebrek aan publieke impact op deze trends zowel in ontwikkelde landen als in
ontwikkelingslanden, zowel in democratieën als in dictaturen.

De initiatieven die reeds door NGO’s werden opgestart inzake informatie en communicatie zouden baat hebben bij een gemeenschappelijk forum samengesteld uit diverse NGO’¹s werkzaam op het terrein van mensenrechten, milieu, gender, ontwikkeling, arbeid, kinderen en jeugd, alternatieve handel, enz.

De doelstelling van de beweging

De centrale doelstelling van de beweging zou het aanpakken van problemen en het voorstellen van oplossingen zijn op het vlak van één van de grootste uitdagingen van deze tijd: het niet langer uitsluiten van de bekommernissen en van de stem van het gewone volk in de wereld!

Ondanks alle plechtige verklaringen over informatiesamenlevingen en communicatierevoluties worden stemmen van het merendeel van de wereldbevolking niet gehoord. In de realiteit van vandaag hebben de meeste mensen noch de middelen, noch de capaciteiten om deel te nemen aan de sociale communicatie en het communicatiebeleid.

De preambule van het People¹s Communication Charter stelt: ‘Alle mensen hebben het recht om te communiceren en om mee beslissingen te nemen omtrent communicatie in en tussen samenlevingen’. Ondanks alle ontwikkelingen en innovaties op het terrein van de informatie en communicatie is deze doelstelling nog steeds niet bereikt.
Activiteiten van de beweging

De beweging zou samenwerking aanmoedigen op het vlak van de volgende vijf Campagnes, waarvan hieronder steeds de thema¹s, bekommernissen, doelgroepen en mogelijke acties worden aangegeven.


Thema 1: Toegang en Toegankelijkheid

Bekommernis:
Deelname aan sociale communicatie begint met toegang tot de grote media, tot de gemeenschapsmedia, computernetwerken en informatiebronnen. Toch is die fysieke toegang voor de meeste mensen in de wereld onvoldoende of onbetaalbaar. De meeste mensen hebben zelfs geen toegang tot basisdiensten zoals telefonie. Het gevolg is een groeiende sociale kloof tussen degenen die zich toegang tot informatie kunnen veroorloven en degenen die uitgesloten blijven. Dit moet veranderen.

Doelgroep:
De internationale donorinstellingen die in hun beleid en praktijk een enorme kloof vertonen tussen hun woorden en daden: er is veel retoriek over het recht op communicatie maar geen adequate financiële steun.

De internationale onderhandelaars op het vlak van de wereldhandel, zeker in het WHO-forum waar beleid opgesteld wordt dat niet erg bevorderlijk is voor universele toegang tot en toegankelijkheid van communicatie-infrastructuur en informatienetwerken.

Actie:
Samenwerking om toegang tot media en communicatie te bevorderen: bijvoorbeeld via telecentres en goedkope radioverbindingen. Gebruik van moderne technieken waar lokale infrastructuur onbestaande is: bv. zonne-energie, satelliet- en radiocommunicatie, enz. Vinden van gemeenschappelijke manieren om de opbouw van toegang te financieren Lobbying op WHO-bijeenkomsten (voorbeelden zijn de MAI-campagne en de anti-WHO demonstraties van mei 1998)

Thema 2: Recht op Communicatie

Bekommernis:
Over de hele wereld bestaan er oude en nieuwe vormen van staatscencuur en van commerciële censuur. Dat is niet enkel een bedreiging voor de onafhankelijkheid van conventionele massamedia maar ook voor het recht op communicatie via nieuwe kanalen zoals het Internet.

Universele toegang tot media en netwerken is van weinig betekenis indien er geen adequate publieke ruimte bestaat waar informatie, meningen en ideeën vrij uitgewisseld en besproken kunnen worden.

Staatscensuur en zelfcensuur van het sociale debat door aanbieders, auteursrechten, wetten inzake laster en eerroof, zijn complexe materies waarvoor regels opgesteld moeten worden die het politiek debat en het overleg omtrent sociale zaken niet belemmeren.

Doelgroep:
Overheden en cultuurindustrieën, audiovisuele media en Internetproviders

Bijvoorbeeld:
het opkomende internationale regime voor de bescherming van intellectuele eigendomsrechten op fora zoals het WIPO en de WHO. De Europese Unie en Internetproviders wereldwijd.

Actie:
- ondersteuning van de distributie van gecensureerde stemmen en materiaal;
- creatie van beveiligingssystemen voor organisaties van de civiele samenleving;
- voorziening van multimedia-diensten voor internationale en simultane radio-,
TV- en Internetuitzendingen;
- ondersteuning van diverse anti-censuur campagnes in de wereld;
- bekendmaking van voorbeelden van commerciële censuur;
- lobbying op de toekomstige bijeenkomsten van de WHO, WIPO en
de Europese Commissie

Thema 3: Diversiteit van informatie

Bekommernis:
De mediacommercialisering en de concentratie van media-eigendom hollen de publieke sfeer uit en bieden geen garantie op behoeften op het vlak van cultuur en informatie, zoals pluralisme qua ideeën en een diversiteit van culturele expressies en talen, die noodzakelijk zijn voor een democratie. Dit beïnvloedt niet enkel de conventionele mediawereld, maar ook het Internet.

Doelgroep:
Bijvoorbeeld: WHO, Europese Commissie, nationale commissies die zich bezighouden met concentratie op het gebied van media en telecommunicatie

Actie:
- creatie van onafhankelijke media- en communicatiekanalen voor de civiele samenleving;
- opbouw van een media-economie voor de civiele samenleving om de duurzaamheid
van non-profit media te garanderen;
- formulering van concrete voorstellen voor anti-kartel regulering;
- mobilisatie van lokale consumentenacties tegen mediaconcentratie;
- gezamelijke voorstelling van alternatieven waar mogelijk.


Thema 4: Veiligheid en Privacy

Bekommernis:
Elektronische communicatie via media zoals het Internet worden blootgesteld aan overheidscontrole zonder een voorafgaand publiek debat over de gevolgen voor communicatie over sociale zaken. Over de hele wereld is er een toename van elektronische toezicht (bijvoorbeeld via het Echelon programma van de nationale veiligheidsdienst van de VS), controle op werknemers en commerciële data-opsporing. Internet Service Providers worden verantwoordelijk gesteld voor de inhoud op hun websites, en de grotere onder hen beginnen samen te werken met de veiligheidspolitie. Dit veroorzaakt vormen van zelfcensuur onder de ISP’s en maakt van het Internet een onveilige plaats voor mensen die leven onder een dictatuur of die politiek onderdrukt worden. Dit moet veranderen.

Doelgroep:
International Labour Organisation, OESO, Europese Commissie en Parlement, overheden, Internet Service Providers en hun netwerken

Actie:
- creatie van veilige systemen voor sociale bewegingen en gezamelijke bescherming;
- ontwikkeling van wetsvoorstellen ten behoeve van de regeling van encryptie;
- ontwerp van beschermingsmaatregelen tegen inbreuken op de privacy.

Thema 5: Culturele omgeving

Bekommernis:
De globale media moedigen een cultuur van geweld, discriminatie, uitsluiting en consumptie aan. De meeste NGO’s streven naar een cultuur van vrede, solidariteit en milieubewustzijn.

Doelgroep:
De globale media-industrie, CEO’s van multinationals zoals Time/Warner/CNN; Bertelsmann; Disney/ABC; New Corp. (Murdoch), overheden en parlementen, en mediaconsumenten.

Actie:
- opvoedkundige campagnes om een kritisch mediabewustzijn aan te moedigen;
- edities voor kinderen van documenten zoals het People¹s Communication Charter;
- creatie van media- en communicatiekanalen die positieve alternatieven bieden;
- aanmoediging van mainstream media om positieve alternatieven aan te bieden;
- media- en advertentieboycot door consumenten.



Dit voorstel werd geschreven in december 1998 door Cees J. Hamelink, professor internationale communicatie aan de Universiteit van Amsterdam (hamelinkl@antenna.nl) en Cilla Lundstroem, coördinatrice van het Communications Policy Awareness Programma van de Association for Progressive Communications (APC) (apc-policy@apc.org).