Vondst massagraven doen protest tegen doodstraf aanzwellen in Marokko

Twee recent ontdekte massagraven en een lijst van geheime locaties waar slachtoffers van andere onwettige moorden zouden liggen, zorgt voor ophef bij mensenrechtenactivisten. De vondsten doen vragen rijzen naar het proces van nationale verzoening. De afschaffing van de doodstraf moet de bekroning worden van dit werk, maar laat op zich wachten.
Het grootste massagraf werd volgens de autoriteiten in maart ontdekt in Fez, een stad op 250 km ten noorden van Casablanca. Mensenrechtenactivisten vermoeden dat de slachtoffers, naar verluidt meer dan honderd, doodgeschoten werden toen het leger intervenieerde bij rellen tijdens een algemene staking wegens honger en armoede in december 1990. De overheid meent dat de lijken uit een veel vroegere periode stammen. Na de rellen in Fez had een parlementair onderzoek besloten dat bij het incident vijf burgers omkwamen en 40 politieagenten gewond raakten.

In april kwam een tweede massagraf, met zestien lichamen waarvan één dat van een twaalfjarig kind, aan het licht in een gebouw van de civiele bescherming in Nador, op 590 km ten noorden van Casablanca. Rechtenactivisten vermoeden dat de slachtoffers stierven bij schermutselingen tussen het leger en manifestanten in Nador en tal van andere noordelijke steden in januari 1984. De demonstranten waren misnoegd over de voedselprijzen en de economische achterstand van de regio.

Na de twee ontdekkingen vertelde Mohamed Sabbar, voorzitter van de ngo Forum voor Waarheid en Gelijkheid (FTE), op 4 mei aan de krant Almassae dat hij een lijst heeft met vijf andere plaatsen waar zich massagraven bevinden.

Loden jaren



De ontdekking van de massagraven zorgde voor nieuwe vragen over het werk van de Raad voor Rechtvaardigheid en Verzoening (IER), die koning Mohamed VI in januari 2004 in het leven riep. De Raad kreeg de opdracht zulke onwettige moorden en andere mensenrechteninbreuken tijdens het bewind van de jonge koning’s vader, Hassan II - die regeerde van 1961 tot 1999. Deze periode staat bekend als “de jaren van lood”, een verwijzing naar de extreem brutale onderdrukking.

De IER beëindigde haar werk eind 2005. Ze legde het aantal onwettige doden tijdens het regime van Hassan II vast op 592. Veel slachtoffers van martelpraktijken werden geïdentificeerd en kregen de kans hun verhaal op televisie te doen, hoewel ze de namen van hun folteraars niet mochten noemen. Honderden slachtoffers kregen een vergoeding.

De IER raadde koning Mohamed VI aan de doodstraf af te schaffen. Dat zou het volk duidelijk maken dat er een breuk met het verleden is en dat het fundamentele recht op leven in de wet zou worden bepaald. Daarnaast vroeg de IER ook aan de koning om het verdrag van Rome van het Internationale Strafhof in 2002 goed te keuren. Hoewel het Hof niet in staat zou zijn staatsmisdaden in Marokko in het verleden te onderzoeken en te bestraffen, werd het voorstel duidelijk beschouwd als een garantie tegen mensenrechtenschendingen in de toekomst.

Tot op heden hebben de Marokkaanse autoriteiten de doodstraf niet afgeschaft, noch het verdrag van Rome geratificeerd.

Nooit meer



“De afschaffing van de doodstraf is noodzakelijk”, verklaarde Driss Lagrini, professor publiek recht aan de Alkadi lad universiteit in Marrakech, na de ontdekking van de massagraven. “De ontdekking van de lichamen in de massagraven toont aan hoe ernstig de schendingen van de mensenrechten waren in de recente geschiedenis van Marokko”, meent hij. Volgens Lagrini had de IER “enkele moeilijkheden”. Het was geen gerechtshof en mocht geen oordeel vellen over misdaden die in het verleden werden begaan.

“De staat moet een ernstige wil aan de dag leggen om de doodstraf af te schaffen”, stelt Abdeljawad Achehbar als stichter van de Communicatie- en hervormingsbeweging (CRA). Ook hij ziet in de massagraven het bewijs dat het recht op leven in het verleden met de voeten werd getreden. “Er zijn garanties nodig opdat dit nooit meer zou gebeuren.”

Het huidige klimaat wekt de vrees in de hand dat de autoriteiten naar drastische maatregelen zouden grijpen bij verschillende activisten. “Niemand kan met zekerheid weten dat dit niet opnieuw zal gebeuren in deze tijden van toenemende sociale spanning en hoge leefkosten”, aldus politieke commentator Ahmed Hidaoui.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.