Voor Iraakse Koerden hoeft Saddam maar één keer te sterven

De 39-jarige Nasih Ramazan is niet echt geïnteresseerd in het vonnis in de zaak voor de genocide tegen de Koerden. Hij wil dat Saddam “een koekje van eigen deeg krijgt”. Ramazan verloor een broer en een neef onder het bewind van Saddam en vindt dat de dictator de dood verdient. “Je moet een van zijn slachtoffers zijn om te kunnen begrijpen dat deze man geen genade verdient. Dit is een minimum om recht te doen geschieden.

Na de bekendmaking van het voorlopig eerste en enige doodsvonnis kwamen duizenden Koerden dansend de straat op. In Arbil, een stad in Iraaks Koerdistan zestig kilometer ten oosten van Mosul, stroomden de mensen samen rond de oude citadel en werden zoetigheden uitgedeeld. Hier en daar was te horen dat de doodstraf eigenlijk te mild is voor Saddam.

“Het Iraakse recht maakt het mogelijk iemand te executeren die slechts één persoon heeft vermoord. Waarom zou Saddam dan niet moeten hangen, terwijl hij het bloed van duizenden aan zijn handen heeft”, zegt Sali Omar Issa, decaan van de faculteit politieke wetenschappen van de universiteit van Arbril.

Hizwa Mirza Sabir van de gematigde Islamitische Unie voor Koerdistan gelooft niet dat een eventuele terechtstelling van de ex-dictator het geweld tussen Koerden en aanhangers van Saddams Baath-partij zal doen oplaaien. “Het probleem zit veel dieper. Als ze ons zouden willen aanvallen, hadden ze dat al lang gedaan”. Waarnemers verwachten niettemin een opstoot van geweld tussen sjiieten en soennieten, mocht het tot een executie komen.

Het doodvonnis tegen Saddam wordt nu in beroep behandeld door een panel van negen rechters. Die hebben geen datum gegeven voor het vonnis, maar als de doodstraf gehandhaafd blijft, moet het vonnis binnen de dertig dagen worden uitgevoerd.

Zowel de Iraakse Koerden als de sjiieten waren onder Saddam het slachtoffer van gewelddadige repressie. Het eerste proces ging over de moord op 148 sjiieten in Dujail, een sjiitisch stadje ten noorden van Bagdad, na een mislukte aanslag op het leven van de voormalige dictator. Het tweede proces gaat over de “Anfal-campagne” aan het einde van de jaren tachtig, waarbij Iraakse troepen meer dan honderdduizend Koerdische burgers vermoordden, onder meer door gebruik te maken van gifgas.