Vredesgesprekken komen in moeilijk vaarwater

De vierde ronde moet invulling geven aan het concept van een federaal Sri
Lanka en er staan ook garanties voor de mensenrechten op het programma deze
week. Het ziet er echter naar uit dat die thema’s zullen moeten wijken voor
de kwestie van de vluchtelingen. Het meningsverschil gaat over een gebied
van 160 vierkante kilometer op het schiereiland Jaffna - in totaal een
vijfde ervan. Er zijn zo’n 40.000 regeringssoldaten gelegerd in die
zogenaamde high security zone (HSZ), een gebied dat gecontroleerd wordt door
het leger. Het LTTE beschouwt de terugkeer van de verdreven tamils als een
essentiële voorwaarde voor de normalisering die werd ingezet met de
ondertekening van een vredesakkoord in februari van vorig jaar.

Over de terugkeer bestaat een principieel akkoord maar over het aantal
vluchtelingen en de voorwaarden op het terrein niet. Het LTTE zegt dat er
voor het begin van het conflict 100.000 mensen woonden, de regering heeft
het over 80.000 en het leger houdt het op 36.000. Bovendien wil de regering
dat de Tamil Tijgers eerst hun wapens inleveren alvorens ze tamil burgers
toelaat. De Tijgers weigeren categoriek. In de aanloop naar de nieuwe
gespreksronde verklaarde Anton Balasingham, de hoofdonderhandelaar van de
Tamils, dat het LTTE nooit zou ingaan op de eis om eerst te ontwapenen.

Kethesh Loganathan van het Centre for Policy Alternatives, een
onafhankelijke denktank in Colombo, relativeert de ruzie. Het is de eerste
keer dat er over territorium gepraat wordt en het is normaal dat zo’n thema
moeizaam gaat. De vredesgesprekken zijn niet in gevaar, benadrukt ook
Gamini Lakshman Peiris, de hoofdonderhandelaar van Colombo. Beide partijen
zoeken nog steeds naar een oplossing en Peiris is ervan overtuigd dat tegen
vrijdag - het einde van de vierde ronde - de plooien gladgestreken zullen
zijn.

De eerste drie rondes van de vredesgesprekken, twee in Thailand en de
laatste in Noorwegen, verliepen opvallend vlot. De bereidheid tot
compromissen was aan beide kanten zo groot dat veel waarnemers het hadden
over het einde van een conflict dat al twee decennia duurt en dat 64.000
levens eiste. Het LTTE is afgestapt van zijn eis voor een tamil staat in het
noorden en het oosten van het land en gaat akkoord met regionale autonomie
in de vorm van een federale staat.