Vriendjespolitiek stelt heropbouw Irak in kwaad daglicht

Het energieconglomeraat Halliburton, tot drie jaar geleden onder leiding van
vice-president Dick Cheney, heeft al voor twee miljard dollar aan contracten
in de wacht gesleept. Voor 1,2 miljard van dat bedrag gebeurde dat op basis
van een procedure waarbij de concurrentie bij voorbaat was uitgesloten. Ook
het bedrijf Bechtel, dat goede banden heeft met president George
W. Bush, kwam onder vuur wegens onregelmatigheden in de 105 contracten die
het afsloot met Iraakse onderaannemers.

Twee Democratische congresleden stelden in de New York Times dat Halliburton
de Amerikaanse regering veel te veel aanrekent voor brandstofleveringen in
Irak. Volgens de parlementariërs, Henry Waxman uit Californië en John
Dingell uit Michigan, zijn de facturen van Halliburton dermate gepeperd dat
een expert ze zou vergeleken hebben met een roofoverval bij klaarlichte
dag. De miljarden voor contracten met Bechtel en Halliburton zijn
weggegooid geld, aldus de Democraten, omdat Iraakse bedrijven het werk veel
goedkoper kunnen doen.

De Democratische senator Patrick Leahy is erin geslaagd twee amendementen
door te drukken die de Voorlopige Regering van de Coalitie (CFA) in Bagdad
ertoe verplichten elke maand rekenschap te geven van het volume en de
inkomsten uit de Iraakse olieproductie. Voor Hans Von Sponeck, het
voormalige hoofd van het VN-programma voedsel voor olie, is het duidelijk
dat de CFA te weinig transparantie biedt over haar budget voor de heropbouw
van Irak.

De begroting bevat een tekort van 2,2 miljard dollar, dat echter kan worden
gedicht dankzij ‘toegezegde financiële middelen’, zegt Von Sponeck, Waar
komen die middelen vandaan ? Dat zou mij als Irakees die bezorgd is om de
rijkdom van zijn land erg interesseren. Een andere vraag: wat is er gebeurd
met het geld dat het Amerikaanse leger in beslag heeft genomen ? Moet dat
niet worden ingeschreven aan de inkomenszijde in de begroting van 2003 ?
Verder staat een erg grote uitgavenpost - 925 miljoen dollar - geboekt als
diverse uitgaven. Wat zijn die uitgaven ?. Von Sponeck heeft sterk de
indruk dat dit het begin is van een grootschalige verduisteringsoperatie.

De regering-Bush heeft aan de Amerikaanse belastingbetaler 87 miljard dollar
gevraagd, maar heeft dringend meer geld nodig om het avontuur in Irak te
financieren. Bondgenoot Spanje organiseert op 23 en 24 oktober een
donorconferentie waarop het zes miljard dollar hoopt rond te halen. Japan
heeft voor volgend jaar 1,5 miljard dollar toegezegd en tot 5 miljard voor
de volgende vijf jaar. De Europese Unie heeft 233 miljoen dollar
goedgekeurd, maar voorlopig trekt enkel Groot-Brittannië bijkomende middelen
uit - 439 miljoen dollar - voor 2003 en 2004.

De Europese Unie dringt bovendien aan op een onafhankelijk en transparant
fonds om haar geld voor Irak te beheren. We willen de werkwijze van de
coalitie niet bekritiseren, zei EU-commissaris Chris Patten op Radio Free
Europe, Wanneer we een eigen internationaal fonds hebben, kunnen we later
ook niet verantwoordelijk worden gesteld voor de aanbestedingspolitiek van
het fonds van de Coalitie.