Vrijhandelsgesprekken met VS splijten Australië

De lobbymachines draaien op volle toeren. De grote Australische bedrijven noemen het AUSFTA - het Vrijhandelsakkoord tussen Australië en de VS - een ‘must’: enkel op die manier kan het Australische bedrijfsleven wereldwijd competitief blijven. Alan Oxley, directeur van de zakenlobby Australian Business Group, toont zich een vurig voorstander van het akkoord. Tijdens hoorzittingen bij de senaatscommissie voor Buitenlandse zaken, Defensie en Handel op vrijdag wuifde hij alle bekommernissen van ngo’s over de bedreigde Australische identiteit weg. De koudwatervrees voor globalisering is ongegrond, de Amerikanen hebben het helemaal niet op ons cultureel of sociaal beleid gemunt.

Oxley maakt zich sterk dat de onderhandelingen met de VS voor bepaalde Australische sectoren tot nieuwe mogelijkheden zullen leiden: de protectionistische hinderpalen die de VS hebben opgeworpen in sleutelsectoren als staal en rund- en lamsvlees, zouden eindelijk opgeruimd kunnen worden. Belangrijke leden van de Australian Business Group-lobby zijn Procter and Gamble, Kelloggs, International Business Machines (IBM), EDS Australia en Medicines Australia - een lobbygroep van de farmaindustrie.

De tegenstanders van het akkoord vinden dat de bedrijfswereld het economisch aspect te zeer benadrukt en aan de kern van de zaak voorbijgaat. Marc Purcell, een functionaris bij het Katholiek Comité voor Rechtvaardigheid, Ontwikkeling en Vrede, stelde donderdag voor de senaatscommissie dat het huidige globaliseringsmodel erop gericht is de economie te onttrekken aan elke democratische controle om wereldwijde regels betreffende mensenrechten, werkgelegenheid en milieuzorg te kunnen negeren. In Australië gaat het de activisten vooral om wetten die de prijszetting van medicijnen regelen, buitenlandse investeerders regels opleggen en het aandeel van buitenlandse programma’s op tv aan banden leggen.

Ook Ann Capling, professor Politieke Wetenschappen aan de Universiteit van Melbourne, verzette zich vrijdagnamiddag tegen het simplisme van economen. Capling vraagt zich bovendien af of het sop de kool wel waard is. De meest optimistische economische evaluatie van het akkoord schat de jaarlijkse opbrengsten voor Australië op 2,5 miljard Amerikaanse dollar, maar gaat daarbij wel uit van vrijmaking van de overbeschermde Amerikaanse markt voor rundvlees, zuivel en suiker. De prijs die Australië voor zo’n toegeving dient te betalen, ligt volgens Capling onaanvaardbaar hoog: Australië zou de beperkingen op de invoer van Amerikaans tv-entertainment moeten versoepelen, prijsplafonds voor geneesmiddelen zouden moeten verdwijnen en buitenlandse investeerders zouden de vrije hand krijgen.

De burgerrechtenbeweging Liberty Victoria maakt zich vooral zorgen over de gevolgen van het AUSFTA voor Australische wetgeving betreffende sociale bescherming, milieuzorg en volksgezondheid. Liberty Victoria wil ook dat de finale tekst van het akkoord openbaar gemaakt wordt voor het in werking treedt, in tegenstelling tot wat gebeurde met het Singapore-Australian Free Trade Agreement. Ook jurist Mick Kerr van de Australian Conservation Foundation (ACF) waarschuwt ervoor dat het vrijhandelsakkoord belangrijke nationale wetgeving zou kunnen aantasten. De ACF verzet zich bijvoorbeeld nadrukkelijk tegen elk akkoord dat de informatieplicht bij genetisch gemanipuleerd voedsel versoepelt of opheft.

Voor professor Capling zijn bilaterale vrijhandelsakkoorden pure discriminatie. Door met de VS zo’n akkoord te sluiten, zou Australië zijn andere naaste handelspartners onheus behandelen. Op die manier komen we opnieuw in dat oude asymmetrische machtssysteem terecht dat we door de wereldwijde handel al zolang trachten te ontgroeien. Een buitenlandse politiek die daarop gericht is, is volgens haar de eenentwintigste eeuw niet waardig.