Vrouwen zijn bedreigde soort

Voor het rapport ‘Competitiviteit van vrouwen op de arbeidsmarkt’ werden
12.000 vrouwen uit de grootste zeven steden in Servië bevraagd. Het is de
eerste belangrijke vrouwenstudie sinds de val van het regime van Slobodan
Milosevic twee jaar geleden. Drie niet-gouvernementele organisaties werkten
een jaar lang aan het onderzoek.

De onderzoekers stelden vast dat minder dan 10 procent van de bevraagde
vrouwen een leidinggevende functie in de industrie of de dienstensector
bekleedde. Slechts zeven procent van de Servische vrouwen bezit zelf
onroerend goed.

Volgens Branislava Bujisic, één van de auteurs van het rapport, hebben
werkgevers er een gewoonte van gemaakt de voorkeur te geven aan mannen. Een
vrouw aanwerven staat voor hen gelijk aan afwezigheden omdat de kinderen
ziek zijn of zwangerschapsverlof omdat er nog een kind op komst is. Vrouwen
hebben daardoor een zwakkere positie bij loononderhandelingen en verdienen
dan ook gemiddeld een vijfde minder dan mannen met hetzelfde
opleidingsniveau.

Zelf een zaak beginnen is blijkbaar voor weinig Servische vrouwen een
alternatief. Slechte één op de 33 vrouwen in het onderzoek had een bedrijfje
op haar naam staan.

Ook in de informele sector komen Servische vrouwen moeilijk aan de bak.
Officieel zit 30 procent van de actieve bevolking van Servië zonder werk,
maar de Wereldbank achterhaalde in een recent onderzoek dat het echte cijfer
maar 10 procent bedraagt. Veel Serviërs verdienen geld in de grijze zone
van de economie, een wereld waar niets helemaal volgens de regels loopt maar
die wel goed is voor bijna 40 procent van de economische activiteit. Ook
mensen met een geregelde baan verdienen voor, na of tijdens de uren iets bij
met grijze activiteiten. Voor vrouwen is dat veel moeilijker, omdat ze thuis
veel werk hebben. Volgens het onderzoek besteden werkende Servische vrouwen
nog eens vier tot zes uur aan hun huishouden. Mannen steken nauwelijks een
handje toe. Koken, poetsen en voor de kinderen zorgen worden gezien als echt
vrouwenwerk.

Eén vrouw op tien in Servië mag van haar man niet buitenshuis werken. Een
kwart van de werkloze vrouwen is niet aan de slag omdat hun partner vind dat
ze bij de kinderen moeten blijven.

Uit een aparte studie van de Servische Maatschappij voor
Slachtofferonderzoek blijkt dat één vrouw op drie in Servië te maken krijgt
met geweld in het gezin. Slechts één op zeven vrouwen stapt naar de politie.
Geweld is volgens de organisatie de onzichtbare derde partner in Servische
huwelijken. Van de werkneemsters in Servië wordt de helft seksueel
lastiggevallen op het werk. Dergelijke vergrijpen zijn nog niet strafbaar.

Volgens Sladjana Jovanovic van de Stem van het Verschil, één van de drie
niet-gouvernementele organisaties die het onderzoek naar de positie van
vrouwen op de arbeidsmarkt uitvoerden, ziet de Servische samenleving vrouwen
nog altijd als tweederangsburgers die in de eerste plaats moeders en meiden
zijn. De nieuwe regering heeft niet eens geprobeerd daar verandering in te
brengen.