Vrouwenemancipatie in Irak in verkenningsfase

Studente Kowthar Ahmed vindt dat de toestand sinds de Amerikaanse bezetting alleen maar erger is geworden. VN-organisaties, ziekenhuisen en ngo’s melden voortdurend nieuwe gevallen van seksueel geweld tegen vrouwen. Velen worden op straat aangevallen, anderen pas vrijgelaten tegen een losgeld. In het voorbije halfjaar gaat het om duizenden gevallen. Onder Saddam konden we alleen op straat lopen, ook ‘s nachts. Nu niet meer.

Veiligheid is niet het enige probleem. De Iraakse vrouwen breken zich het hoofd over de beste manier om rechten en vrijheden op te eisen die ingaan tegen diepgewortelde religieuze en culturele normen. Westers geörienteerde vrouwen uit de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Canada zijn na de val van Saddam naar hun vaderland teruggekeerd om feministische meetings te organiseren. Op een conferentie in juli onderzochten zes commissies wat de noden zijn op sociaal, economisch, juridisch, grondwettelijk en politiek vlak.

De vrouwen kregen daarbij veel steun van de Voorlopige Autoriteit van de Anglo-Amerikaanse coalitie die in Irak de lakens uitdeelt. Ambassadeur Paul Bremer heeft er bij organisaties van uitgeweken Irakezen herhaaldelijk op aangedrongen dat ze meer vrouwen in hun rangen moesten opnemen. De Iraakse overgangsregering van 25 ministers telde drie vrouwen. Een van hen, Aqila Hashemi, werd vorige week doodgeschoten.

Enkele Iraakse activistes verkiezen de term vrouwenrechten boven de eisen van het Westerse feminisme. We hebben basisrechten nodig, legt Maysoun Damulji uit, Mannen en vrouwen moeten gelijk worden voor de wet. We willen de mannen niet tegenwerken, maar samenwerken.

Hoog op het verlanglijstje staan strengere wetten tegen eremoorden. Dat zijn moordaanslagen op vrouwen die de familie te schande hebben gemaakt door in het openbaar te verschijnen met een man die geen familie is. Andere eisen zijn het recht om geen sluier te dragen, het recht om alleen te reizen, de afschaffing van de polygamie en een verbod op het uithuwelijken van tienermeisjes.

Veel Iraakse mannen beschouwen de vrouwonvriendelijke praktijken evenwel als een onlosmakelijk deel van de cultuur en de godsdienst van het land. Voor jonge vrouwen zit er vaak niets anders op dan naar het buitenland te verhuizen. Ik wil hier niet blijven, zegt de twintigjarige Nana Atiya, die werkt voor een koeriersbedrijf. Ik loop gevaar omdat de mensen vinden dat ik de Amerikanen help. Ik kan beslissen wat ik wil en vraag alleen dat iedereen me met rust laat.

Hoe het nieuwe Irak er voor de vrouwen zal uitzien, blijft onzeker. Zolang het geweld en de onzekere politieke situatie aanhouden, lijkt het twijfelachtig dat er veel vooruitgang zal worden geboekt.

Peyman Pejman

xml=3

Ref: mm hd