VS, Australië en Nieuw-Zeeland willen geen inheemse zelfbeschikking

De drie Angelsaksische landen zijn de enige VN-lidstaten die zich nog verzetten tegen de verklaring. “Geen enkele regering kan instemmen met het ontstaan van verschillende klassen van burgers”, schrijven de VS, Australië en Nieuw-Zeeland in een gemeenschappelijk standpunt.

De verklaring over inheemse rechten, waar al jaren aan gewerkt wordt, staat op de agenda van het Permanent Forum over Inheemse Aangelegenheden van de VN. Meer dan 1.000 vertegenwoordigers van inheemse volken uit heel de wereld zijn in New York bijeen voor een twee weken durende vergadering van dat Forum die vrijdag (26 mei) wordt besloten. Wereldwijd worden ongeveer 370 miljoen mensen tot inheemse groepen gerekend.

Volgens de VS, Australië en Nieuw-Zeeland is de eis van zelfbeschikking voor inheemse volken niet te verenigen met het internationale recht. Ze storen zich ook aan de erkenning van de rechten van inheemse groepen op voorouderlijk land. De drie landen verwijten de indianen en de oorspronkelijke bewoners van andere landen dat ze voorbij gaan aan de ontwikkelingen van de voorbije honderden jaren. Sommige gebieden waarop ze aanspraak maken, zijn inmiddels “wettig eigendom van andere burgers”.

Die redenering schiet bij veel inheemse vertegenwoordigers in het verkeerde keelgat. “Ze leven nog in het verleden. Ze hebben geen voeling meer met de realiteit. Ze zullen de erkenning van onze rechten niet tegenhouden”, zegt Arthur Manuel, een Canadese indiaan van de Secwepemc Natie. Hij is ook voorzitter van het Inheems Netwerk Economie en Handel in Canada. Manuel verwijst naar de groeiende politieke macht van indianenbewegingen in de Andeslanden.

Ook in de internationale instellingen krijgen inheemse volken stilaan meer aandacht. De Biodiversiteitsconventie van de VN, die door 188 landen ondertekend is, geeft inheemse groepen bijvoorbeeld recht op “een eerlijk en billijk aandeel” in de winst die bedrijven puren uit de natuur in de gebieden waar ze leven.

Maar veel inheemse groepen blijven lijden onder economische en politieke discriminatie, zelfs in landen waar hun rechten wettelijk zijn vastgelegd. In maart las het VN-comité voor de Eliminatie van Rassendiscriminatie de VS nog de levieten omdat ze het grondgebied van de Western Shoshone Nation niet respecteren. De VS zijn van plan nieuwe bommen te testen in een gebied dat door de Western Shoshone-indianen als heilig wordt beschouwd. Op andere plaatsen zou kernafval kunnen worden gedumpt.

Deelnemers aan het forum hopen dat de ontwerpverklaring ondanks de tegenstand van de VS, Australië en Nieuw-Zeeland tegen vrijdag kan worden afgewerkt, voor het einde van de bijeenkomst. (PD)