VS beschuldigd van arrestatie van Amerikaan in Jemen

Toen Sharif Mobley, een Amerikaan die in Jemen woont, de ochtend van 26 januari ging winkelen, kon zijn familie niet vermoeden dat dit het begin was van een reeks gebeurtenissen die tot zijn arrestatie zou leidden en mogelijk zelfs tot de doodstraf. Terwijl hij thee dronk in de Jemenitische hoofdstad Sanaa, sprongen acht gemaskerde mannen uit twee witte bestelwagens. Mobley zette het op een lopen maar werd in de benen geschoten. Hij werd afgevoerd in een van de bestelwagens.
De gewapende mannen waren Jemenitische veiligheidsagenten. Uit officiële documenten blijkt nu dat ze in opdracht van de Amerikaanse overheid werkten, zeggen de advocaten van Mobley.
In de weken na 25 december, toen een mislukte aanslag plaatsvond op een Amerikaans vliegtuig bij Detroit, stond Jemen ineens bovenaan op de prioriteitenlijst van de Amerikaanse contraterreurexperts. De aanslag was opgeëist door een Al Qaeda-groep in Jemen. Dit jaar alleen al bedroeg de Amerikaanse militaire hulp aan Jemen 155 miljoen dollar, meer dan dertig maal zoveel als in 2006. Het is bekend dat Jemenitische militairen worden getraind door Amerikaanse collega’s.
Het verhaal van Mobley toont volgens de advocaten een verontrustende evolutie in de relatie tussen de VS en Jemen. Ze zeggen dat de aanhouding door de Jemenitische overheid georganiseerd en gecontroleerd werd door Amerikaanse agenten in het land.

Ambassadebezoeken

Volgens de advocaten had Mobley enkele weken voor zijn arrestatie besloten Jemen te verlaten. Omdat zijn vrouw bevallen was van een zoontje en de veiligheidssituatie in Jemen er na de mislukte aanslag in Detroit op achteruit ging, besloot het gezin terug te keren naar de VS.
Om reisdocumenten voor zijn zoontje te krijgen, ging Mobley naar de Amerikaanse ambassade. Aanvankelijk reageerde men daar vlot maar al snel verzuurde het gesprek, zeggen de advocaten. Mobley kreeg zijn papieren niet, in de plaats daarvan werd hij ondervraagd over zijn contacten en activiteiten in Jemen, vooral over zijn banden met Anwar Al-Awlaki, een in de VS geboren radicaal islamist die volgens de Amerikaanse regering achter de mislukte aanslag zat.
“Sharif geeft openlijk toe dat er beperkte contacten waren met Al-Awlaki”, zegt Cori Crider, Mobley’s  advocaat. “Maar hij ontkent categorisch dat hij betrokken was bij, of zich bewust was van een plan of link met Al Qaeda.”
Het gezin keerde nog verschillende keren terug naar de ambassade maar telkens bleek hun aanvraag nog niet behandeld te zijn en ging de ondervraging door. Het laatste bezoek vond plaats twee dagen voor zijn arrestatie.
Toen Nzinga Saba Islam, Mobley’s vrouw, zich realiseerde dat haar man vermist was, verwittigde ze meteen de ambassade. Daar kreeg ze de raad de verdwijning aan te geven bij de Jemenitische politie. Die nacht, rond 1 uur, vielen ongeveer vijftien mannen haar huis binnen, zegt ze. Terwijl ze onder schot werd gehouden, werd het huis doorzocht.
‘s Anderendaags ging Nzinga naar de ambassade. Terwijl ze daar wachtte, zag ze naar eigen zeggen de man die de nachtelijke raid had geleid. Hij droeg een ambassadepas. “Ze vroeg het ambassadepersoneel wie hij was en wat hij daar deed, maar ze kreeg nooit duidelijk antwoord”, zegt Cori Crider. Nzinga werd ondervraagd over de activiteiten van haar man. Ze kreeg daarbij foto’s te zien die volgens haar genomen waren tijdens de nachtelijke raid op haar huis.

Mishandeling

Mobley zelf zegt dat hij na zijn ontvoering een blinddoek voor kreeg en werd vastgeketend aan een ziekenhuisbed. Twee mannen die ‘Matt en Khan’ werden genoemd en zeiden ze dat voor de Amerikaanse regering werkten, ondervroegen hem. Ze zeiden dat hij nooit nog zijn familie zou terugzien en dat hij verkracht zou worden in de gevangenis in Jemen.
Volgens zijn advocaten werd hij in de weken nadien herhaaldelijk ondervraagd. Tijdens het transport tussen gevangenissen werd hij zwaar geslagen door Jemenitische veiligheidsagenten. Hij werd uiteindelijk naar een andere ziekenhuis gebracht, waar de ondervraging voortging. Er werd hem op geen enkel moment consulaire assistentie aangeboden.
Begin maart ondernam Mobley een ontsnappingspoging. Hij wordt ervan beschuldigd daarbij een van zijn bewakers te hebben doodgeschoten. Op moord staat de doodstraf in Jemen. Zijn proces moet nog voorkomen. Als hij schuldig wordt bevonden, kan hij geëxecuteerd worden door het vuurpeloton.
De Amerikaanse overheid weigert te reageren op de beschuldigingen van Mobley’s advocaten. Volgens Crider moeten de Amerikaanse agenten die erbij betrokken waren, zich kenbaar maken. “Aangezien de Verenigde Staten de ontvoering organiseerde, die de kern is van deze zaak, zijn Amerikaanse agenten duidelijk sleutelgetuigen voor de verdediging. We zijn van plan hen te dagvaarden om te getuigen in het proces. En aangezien Sharifs leven op het spel staat, kan er voor ‘Matt en Khan’ geen excuus zijn om niet te getuigen over hun rol in deze tragedie.”