VS en bondgenoten torpederen top duurzameontwikkeling

De WSDD-conferentie die op 26 augustus in Johannesburg begint, moet
concrete afspraken opleveren over de aanpak van de talrijke milieu- en
ontwikkelingsproblemen die in 1992 in kaart werden gebracht op de Top van de
Aarde in Rio, maar waarrond sindsdien nog te weinig is gebeurd. Johannesburg
zou onder meer verbintenissen moeten opleveren rond armoedebestrijding, de
toegang tot stroom en drinkbaar water voor alle mensen in de
ontwikkelingslanden, de bescherming van natuurlijke hulpbronnen en de
wijziging van onhoudbare consumptiegewoonten.

Maar niet-gouvernementele waarnemers in Bali vrezen dat de top van
Johannesburg zal neerkomen op veel geblaat en weinig wol als de VS, Canada
en Australië hun zin krijgen. De drie landen, die volgens sommigen ook nog
gesteund worden door Japan en Nieuw-Zeeland, lijken alleen te vinden voor de
zogenaamde type 2-overeenkomsten. Dat zijn vrijwillige afspraken tussen
overheden en privé-ondernemingen om samen concrete problemen als de
gebrekkige drinkwaterdistributie in een bepaald land aan te pakken. De groep
rond de VS verzet zich tegen overeenkomsten die regeringen of het
bedrijfsleven dwingend zouden voorschrijven wat ze moeten doen of laten. De
VS proberen bindende verdragen te vermijden rond een hele reeks van
onderwerpen waarrond andere mensen graag vooruitgang zouden zien, klaagt
Ian Willmore, een woordvoerder van Friends of the Earth. Zijn voorzitter,
Ricardo Navarra, stelt dat de VS en Australië systematisch alle
tekstvoorstellen hebben gekelderd die niet-gouvernementele organisaties in
de loop van het voorbereidingsproces hebben ingebracht.

Volgens Willmore en andere waarnemers wijzen de VS, Canada en Australië ook
alle voorstellen af om concrete streefdata of doelstellingen op te nemen in
het actieplan dat in Johannesburg moet worden ondertekend. De
voorbereidende teksten zijn tot hiertoe echt deprimerend, zegt Kim
Carstensen, de directeur van WWF-Denemarken die de voorbereidende
bijeenkomst op Bali volgt. Als er de komende dagen niet ingrijpend aan
wordt gesleuteld, schiet de top van Johannesburg aan zijn doelstellingen
voorbij.

Aan de laatste PrepCom nemen zo’n 2900 mensen uit 144 landen deel. Echt
spannend wordt het pas van 5 juni tot 7 juni, want dan dagen een honderdtal
ministers en staatssecretarissen op die echt knopen kunnen doorhakken. Maar
Washington stuurt als delegatiehoofd enkel Paula Dobriansky, een
onderminister voor Buitenlandse Zaken die verantwoordelijk is voor ‘global
affairs’.

Niet alleen de VS, Canada en Australië hebben het verkorven bij de ngo’s die
aanwezig zijn in Bali. De Europese Unie spant zich niet in om de meubels te
redden, vindt Dewi Suralaga, een programmadirecteur van WWF-Indonesië. Tot
hiertoe ontbreekt het op de bijeenkomst aan leiderschap en visie, oordeelt
hij. De grote milieuorganisaties vrezen dat als er in Bali geen spijkers met
koppen worden geslagen, de Top van Johannesburg niet veel meer dan een
nieuwe berg papier zal opleveren.

Maar hooggeplaatste VN-medewerkers zijn niet zo pessimistisch. Nitin Desai,
de VN-ondersecretaris-generaal voor Economische en Sociale Zaken die de
WSDD-top zal voorzitten, vindt het te vroeg voor pessimisme. De bedoeling
van Bali is te kijken of we een actieprogramma kunnen uitwerken met heldere
doelstellingen, welomschreven maatregelen en duidelijkheid over de
financiering ervan, stelt hij.

Danielle Knight.